Μέσα σε ένα κλίμα οξείας πολιτικής αντιπαράθεσης για την τραγωδία στα Τέμπη, με την κοινή γνώμη να περιμένει να ξεκαθαρίσει το τοπίο των υπευθύνων και των γεγονότων, δύο πορίσματα που αναμένονται τις επόμενες ημέρες θεωρούνται κρίσιμα για τις δικαστικές – και όχι μόνο – εξελίξεις στο φλέγον αυτό θέμα.
Η απάντηση που θα δοθεί στο μεγάλο ερώτημα τι προκάλεσε την έκρηξη που ακολούθησε τη σύγκρουση των τρένων από τον καθηγητή του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου Δημήτρη Καρώνη, ο οποίος έχει αναλάβει τη διενέργεια μίας ακόμη πραγματογνωμοσύνης, θα καθορίσει πολλά για τη συνέχεια της δικαστικής έρευνας, που συμπληρώνει σε λίγο δύο χρόνια.
Η πραγματογνωμοσύνη Καρώνη δρομολογήθηκε με πρωτοβουλία του εφέτη ανακριτή, καθώς στην ανάκριση προσώρας υπάρχουν συνολικά 11 πραγματογνωμοσύνες για τα αίτια και τις συνέπειες αυτής της έκρηξης που είναι διαφορετικές μεταξύ τους, γεγονός που ανάγκασε τον ανακριτή να ζητήσει μία ακόμα για να ξεκαθαρίσουν τα κρίσιμα ερωτήματα που έχουν προκύψει. Ερωτήματα που σχετίζονται με το αν η φωτιά προκλήθηκε από τα λάδια των μηχανών, έλαια σιλικόνης ή από κάποιο φορτίο με εύφλεκτο υλικό που μετέφερε το εμπορικό τρένο.
Η σημαντική απάντηση
Η πραγματογνωμοσύνη από τον καθηγητή του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου αναμένεται να δοθεί στον ανακριτή μέχρι το τέλος Φεβρουαρίου και σύμφωνα με πληροφορίες πρόκειται να κινηθεί στην κατεύθυνση ότι τα λάδια των μηχανών απο μόνα τους δεν μπορεί να προκάλεσαν το «μανιτάρι» της φωτιάς. Ωστόσο μένει – και είναι εξαιρετικά σημαντικό – να δούμε την απάντηση που θα δώσει για το τι προκάλεσε την έκρηξη. Αν δηλαδή θα συνταχθεί ή όχι – και με ποιον τρόπο – με πραγματογνωμοσύνες από ειδικούς τους οποίους όρισαν συγγενείς των θυμάτων, που κάνουν λόγο για διαλύτες ή άλλους υδρογονάνθρακες που παράνομα κουβαλούσε η εμπορική αμαξοστοιχία.
Πέραν της πραγματογνωμοσύνης Καρώνη, σημαντική εκτιμάται ότι θα είναι και αυτή του νεοσύστατου Εθνικού Οργανισμού για τη Διαχείριση Αεροπορικών και Σιδηροδρομικών Ατυχημάτων και Ασφάλειας Μεταφορών (ΕΟΔΑΣΑΑΜ). Για τον πρόσθετο λόγο ότι ο Οργανισμός έχει απευθυνθεί σε ευρωπαϊκά κέντρα προκειμένου να λάβει απαντήσεις σε ουσιώδη ερωτήματα σχετικά με την έκρηξη. Ηδη πληροφορίες αναφέρουν πως η απάντηση που δόθηκε από εργαστήριο της Γάνδης αποκλείει τα έλαια των μηχανών των τρένων ως αιτία της έκρηξης και αποδίδει το πύρινο «μανιτάρι» σε εύφλεκτο φορτίο του εμπορικού τρένου, το οποίο προσδιορίζει σε τρεις με τέσσερις τόνους, ποσότητα που πρέπει να φορτωθεί μηχανικά.
Η απάντηση της Γάνδης αναμένεται να συνδυαστεί και με άλλα δεδομένα που συλλέγει ο ΕΟΔΑΣΑΑΜ και από άλλα εργαστήρια (Γερμανίας, Σουηδίας) και το τελικό του πόρισμα θα δοθεί στη δημοσιότητα, όπως έχει προαναγγελθεί, στις 27 Φεβρουαρίου, μία ημέρα πριν κλείσουν δύο χρόνια από τη σιδηροδρομική τραγωδία.
Ο ρόλος του ανακριτή
Τα πορίσματα αυτά θα δοθούν στον εφέτη ανακριτή και σύμφωνα με δικαστικές πηγές που μίλησαν στο «Βήμα» εκείνος θα τα αξιολογήσει και θα ζητήσει, αν το κρίνει, νέες ποινικές διώξεις από τον αρμόδιο εισαγγελέα. Με δυο λόγια, ο ρόλος του εφέτη ανακριτή για την αξιολόγηση των πορισμάτων, όπως ορίζεται από τον νόμο και όπως γίνεται πάντα στις ποινικές έρευνες, είναι κυρίαρχος, καθώς είναι ο μόνος που έχει πλήρη εικόνα της ογκωδέστατης δικογραφίας και όλων των ερευνητικών δεδομένων που έχουν φθάσει στα χέρια του από τη έρευνά του επί δύο ολόκληρα χρόνια.
Ποια όμως θα είναι η επόμενη μέρα της ανάκρισης για αυτή την τραγωδία, αν τελικά τα πορίσματα αυτά αποφαίνονται με στοιχεία πως η έκρηξη που ακολούθησε τη σύγκρουση οφειλόταν σε φορτίο, και δη παράνομο, του εμπορικού τρένου;
Σε αυτή την περίπτωση, όπως αναφέρουν στο «Βήμα» δικαστικές πηγές, ο ανακριτής θα οδηγηθεί σε άσκηση ποινικής δίωξης για λαθρεμπορία και ενδεχομένως και για άλλα αδικήματα, έστω και κατά αγνώστου, αν δεν εντοπιστεί από την ανάκριση εκείνος που φόρτωσε το παράνομο εμπόρευμα. Μια τέτοια εξέλιξη θα προσδώσει νέα τροπή όχι μόνο στη δικαστική έρευνα αλλά και στην πολιτική σύγκρουση που έχουν πυροδοτήσει τα αναπάντητα ερωτήματα για την υπόθεση και η διαχείρισή της.
Σε αντίθετη περίπτωση, αν δεν προκύψουν ικανές ενδείξεις για παράνομο φορτίο στο εμπορικό τρένο, κάτι που θα φανεί από το αν ο ανακριτής θα ζητήσει δίωξη για λαθρεμπορία, τότε, εκτός απροόπτου, η δικαστική έρευνα θα βαίνει προς το τέλος της, χωρίς να μπορεί με ακρίβεια να προσδιοριστεί ο χρόνος της ολοκλήρωσής της.
Πάντως, δικαστικές πηγές με γνώση των ανακριτικών διαδικασιών δήλωναν στο «Βήμα» πως αν δεν συμβεί κάτι άλλο που θα παρέτεινε την ανάκριση, η ολοκλήρωση της έρευνας θα μπορούσε να προσδιοριστεί πριν από το Πάσχα, δίνοντας τη δυνατότητα για πιο ασφαλείς εκτιμήσεις σχετικά με την έναρξη της πολύκροτης δίκης.
Το γεγονός ότι με τις αλλαγές των Ποινικών Κωδίκων, που ισχύουν πλέον από τον περασμένο χρόνο, δεν μεσολαβεί στην αξιολόγηση του ανακριτικού υλικού δικαστικό συμβούλιο επιταχύνει τον χρόνο έναρξης της δίκης, που έχει οριστεί να γίνει στη Λάρισα, όχι μόνο διότι εκεί συνέβη η πολύνεκρη τραγωδία, αλλά γιατί είναι εξαιρετικά δύσκολο, λόγω του μεγάλου χρόνου που θα διαρκέσει η δίκη, οι συγγενείς των θυμάτων να μετακινούνται στη Θεσσαλονίκη ή όπου αλλού θα μπορούσε να οριστεί η διεξαγωγή της δίκης.
Φιλότιμες προσπάθειες
Σε κάθε περίπτωση, εκείνο που τονίζουν μετ’ επιτάσεως δικαστικές πηγές είναι πως η ανάκριση έχει κινηθεί με φιλότιμες προσπάθειες για την αναζήτηση της αλήθειας σε κάθε πτυχή της τραγωδίας προκειμένου να απαντηθούν κρίσιμα ερωτήματα και διαχειριστικά λάθη μετά την τραγωδία, που έχουν προκαλέσει έντονες αντιδράσεις όχι μόνο από τους συγγενείς των θυμάτων αλλά και από την κοινή γνώμη.
Από την άλλη, μετά την πρόταση του ΠαΣοΚ για σύσταση προανακριτικής επιτροπής για τον Χρήστο Τριαντόπουλο, που τότε ήταν υφυπουργός παρά τω Πρωθυπουργώ, σχετικά με την αλλοίωση του χώρου του τραγικού δυστυχήματος, ανοίγει το κεφάλαιο αναζήτησης και ποινικών ευθυνών σε πολιτικά πρόσωπα, καθώς και ο ίδιος ο Πρωθυπουργός υπογράμμισε ότι η κυβερνητική πλειοψηφία δεν θα σταθεί εμπόδιο σε συγκρότηση των προβλεπόμενων κοινοβουλευτικών επιτροπών.
Με άλλα λόγια, και από δικαστικής και από κοινοβουλευτικής πλευράς, κρίσιμες παράμετροι για τη διερεύνηση της τραγωδίας είναι σε εξέλιξη.