Αντισυνταγματικές κρίθηκαν από την Ολομέλεια του Συμβουλίου της Επικρατείας οι διατάξεις του Νέου Οικοδομικού Κανονισμού (ΝΟΚ),για τις οποίες είχαν υπάρξει προσφυγές στο ανώτατο δικαστήριο και η υπόθεση είχε παραπεμφθεί στην Ολομέλεια λόγω μείζονος σπουδαιότητας.
Οι διατάξεις του Νέου Οικοδομικού Κανονισμού που κρίθηκαν αντισυνταγματικές, αφορούν σε χιλιάδες ακίνητα σε όλη την επικράτεια, καθώς ήδη πολλές από αυτές έχουν ήδη εκδοθεί και έχουν υπάρξει οικοδομικές εργασίες οι οποίες είχαν παγώσει ενόψει της απόφασης του Συμβουλίου της Επικρατείας.
Οπως έγινε γνωστό με ανακοίνωση την οποία υπογράφει ο πρόεδρος του Δικαστηρίου Μιχάλης Πικραμένος, η Ολομέλεια αποφάσισε δύο σημαντικά σε ό,τι αφορά τις διατάξεις του ΝΟΚ.
- Κήρυξε αντισυνταγματικές τις διατάξεις του και ως εκ τούτου ο νόμος αυτός ακυρώνεται- είναι σαν να μην υπάρχει- και το αρμόδιο υπουργείο (Περιβάλλοντος) οφείλει να φέρει προς ψήφιση νέο νόμο προσαρμοσμένο στο περιεχόμενο της απόφασης του ΣτΕ.
- Ομως δεν έδωσε το Ανώτατο Δικαστήριο αναδρομική ισχύ στην απόφαση του, με αποτέλεσμα οι άδειες που είχαν εκδοθεί με τις διατάξεις του ΝΟΚ, να συνεχίσουν να ισχύουν και οι οικοδομικές εργασίες που ήταν σε εξέλιξη η είχαν παγώσει να συνεχιστούν πλέον κανονικά.
Να σημειωθεί εδώ, ότι κατά της εφαρμογής των διατάξεων του Νέου Οικοδομικού Κανονισμού είχαν προσφύγει στο Συμβούλιο της Επικρατείας δήμοι (όπως ο Αλιμος) ενώ και άλλοι, όπως η Κηφισιά, είχαν σταματήσει να εκδίδουν άδειες ενόψει της απόφασης του ΣτΕ, καθώς είχαν προβληθεί σοβαρότατες αιτιάσεις, ότι με την εφαρμογή του ΝΟΚ θα υπήρχαν σημαντικές αλλοιώσεις στο οικιστικό περιβάλλον με την αύξηση στο ύψος των κτιρίων.
Οι διατάξεις που κρίθηκαν αντισυνταγματικές, έδιναν ύψος στα κτίρια ενώ προέβλεπαν μείωση της επιφάνειας οικοδόμισης ενός οικοπέδου και προσαύξηση σε ύψος της οικοδομής, αν είχαν τηρηθεί ορισμένες προϋποθέσεις, περιβαλλοντικής προστασίας, όπως αύξηση κοινόχρηστου χώρου, πρασίνου και λοιπά.
Οι ίδιες οι διατάξεις και οι προβλέψεις του ΝΟΚ, όπως αναφέρεται στην απόφαση του ΣτΕ εμφανίζονται αρχικά προστατευτικές για το περιβάλλον, αλλά η εφαρμογή τους οδηγεί σε σοβαρές αλλοιώσεις στο οικιστικό περιβάλλον με την αύξηση στο ύψος των κτιρίων.
Η απόφαση του Δικαστηρίου θα δημοσιευθεί μέσα στον Ιανουάριο, οπότε και θα γίνει γνωστό το πλήρες σκεπτικό της. Ωστόσο ανακοινώθηκε το «δια ταύτα» της απόφασης μετά την ολοκλήρωση των δικαστικών διασκέψεων, από τον ίδιο τον Πρόεδρο του ΣτΕ Μιχάλη Πικραμένο, λόγω της σοβαρότητας του θέματος και των χιλιάδων πολιτών που ενδιαφέρονται άμεσα για την απόφαση του ανωτάτου δικαστηρίου.
Αναλυτικά η ανακοίνωση του Προέδρου του ΣτΕ σχετικά με την απόφαση
Δικαστήριο έκρινε τα εξής:
- Το σύστημα των διατάξεων του ΝΟΚ (άρθρα 10, 15 παρ. 8, 19 παρ. 2 και 25), με το οποίο θεσπίζονται κίνητρα προσαύξησης των όρων δόμησης (συντελεστή δόμησης, ύψους) για την ανέγερση των κτηρίων, με αντιστάθμισμα την ενεργειακή αναβάθμιση των κτηρίων και την αύξηση των κοινόχρηστων χώρων και των χώρων πρασίνου, αντίκειται στo άρθρο 24 παρ. 1 και 2 του Συντάγματος. Τούτο, όχι, κατ’ αρχήν, εξαιτίας του περιεχομένου τους, αλλά για τον λόγο ότι παρέχεται με τις διατάξεις αυτές, απ’ ευθείας στις υπηρεσίες δόμησης, η δυνατότητα να εκδίδουν οικοδομικές άδειες, κατ’ απόκλιση, και μάλιστα ουσιώδη, από τους ισχύοντες κατά το πολεοδομικό καθεστώς κάθε περιοχής όρους δόμησης. Τα παρεχόμενα με τις διατάξεις αυτές κίνητρα πρέπει να έχουν ληφθεί υπ’ όψιν και να έχουν σταθμισθεί οι συνέπειές τους στο οικιστικό περιβάλλον κάθε περιοχής κατά το στάδιο του πολεοδομικού σχεδιασμού, κατόπιν ειδικής επιστημονικής μελέτης που να τεκμηριώνει τις περιεχόμενες στις διατάξεις αυτές ρυθμίσεις σε σχέση με τις ιδιαιτερότητες και την εν γένει φυσιογνωμία κάθε οικισμού.
- Περαιτέρω, το Δικαστήριο έκρινε ότι αντίκειται στο Σύνταγμα η μη προσμέτρηση στον συντελεστή δόμησης (δυνάμει του άρθρου 11 παρ. 6 του ΝΟΚ), των εσωτερικών εξωστών (παταριών) και του χώρου κύριας χρήσης των 35 τ.μ. στο δώμα της οικοδομής, όπως και η εξομοίωση της πισίνας με φυτεμένη επιφάνεια (άρ. 19 παρ. 2 του ΝΟΚ). Αυτά μπορούν να κατασκευάζονται προσμετρώμενα στον συντελεστή δόμησης. Αντιθέτως, δεν αντίκειται στο Σύνταγμα η μη προσμέτρηση στον συντελεστή δόμησης των έρκερ και των κλιμακοστασίων. Κατόπιν τούτων, οι προσβαλλόμενες άδειες πρέπει να ακυρωθούν για τους παραπάνω λόγους.
- Τέλος, το Δικαστήριο, σταθμίζοντας αφενός τις αρχές της ασφάλειας δικαίου, της προβλεψιμότητας και της προστατευόμενης εμπιστοσύνης των διοικουμένων και αφετέρου το δημόσιο συμφέρον, έκρινε ότι τα αποτελέσματα της αντισυνταγματικότητας πρέπει να μην καταλάβουν τις οικοδομικές άδειες, των οποίων η υλοποίηση (οικοδομικές εργασίες) έχει αποδεδειγμένα αρχίσει πριν από την παρούσα ανακοίνωση. Ο περιορισμός των αποτελεσμάτων της αντισυνταγματικότητας δεν καταλαμβάνει εκκρεμείς δίκες.