Οταν οι εισαγγελείς φεύγουν, εκείνος που έρχεται συνήθως είναι ο ανακριτής! Αυτά ισχύουν για τους απλούς πολίτες. Οταν όμως στη θέση τους βρίσκονται κυβερνητικά στελέχη, υπουργοί δηλαδή, ο κανόνας αυτός υποχωρεί ή μάλλον επιβεβαιώνεται από την εξαίρεσή του. Για τους πολιτικούς, όταν οι εισαγγελείς τελειώνουν, το επόμενο βήμα ανήκει στη Βουλή. Εκείνη έχει τον ρόλο και του κατηγόρου και του ανακριτή. Ρόλο που τον ασκεί όταν θέλει και αν θέλει.
Τέτοια διακριτική ευχέρεια βέβαια δεν υπάρχει για τους απλούς πολίτες, τα μη πολιτικά πρόσωπα που λέμε, τους ιδιώτες δηλαδή. Ο ανακριτής αποτελεί γι’ αυτούς την επόμενη κίνηση στη δικαστική σκακιέρα που άνοιξε ήδη με αφορμή το εισαγγελικό πόρισμα για υπευθύνους και μη στην υπόθεση Οτσαλάν.
Ανακριτής λοιπόν αναλαμβάνει αύριο πρωί πρωί την ογκωδέστατη δικογραφία για τους 18 ιδιώτες (Αντ. Ναξάκη και λοιπούς), που διώκονται ήδη ποινικά για σωρεία παράνομων ενεργειών (ή παραλείψεων) ορισμένοι εξ αυτών και σε βαθμό κακουργήματος για όσα έκαναν ή δεν έκαναν διευκολύνοντας τον Οτσαλάν να περάσει το κατώφλι της χώρας μας και να εμπλακούμε σε μια περιπέτεια με δραματικό τέλος.
Ο ανακριτής λοιπόν είναι μονόδρομος για τους 18 ιδιώτες που ενεπλάκησαν στους ατυχείς χειρισμούς της υπόθεσης, ο οποίος θα αναλάβει έργο αμέσως και μάλιστα έργο βαρύ και δύσκολο. Οι κατηγορούμενοι είναι πολλοί, οι μάρτυρες περισσότεροι, τα έγγραφα πολλά (αριθμούν εκατοντάδες σελίδες οι καταθέσεις), γεγονός που σημαίνει πρακτικά ότι η ανάκριση θα κρατήσει καιρό και το πηγαινέλα στο ανακριτικό γραφείο θα αποτελέσει την καθημερινότητά μας για μήνες.
Στους 18 βεβαίως δεν περιλαμβάνεται ο ανεξάρτητος βουλευτής (διεγράφη προσφάτως από το κυβερνών κόμμα) κ. Κ. Μπαντουβάς, για τον οποίο απαιτείται πρώτα να αρθεί η ασυλία του από τη Βουλή. Το σχετικό αίτημα έχει ήδη υποβληθεί και η ικανοποίησή του αναμένεται. Ως τότε ο ανακριτής μόνο για τους 18 έχει δικαιοδοσία. Για τον βουλευτή θα έχει από τη στιγμή που η Βουλή θα πει το «ναι» στη δίωξή του.
Ποιος θα είναι ο ανακριτής θα ξέρουμε αύριο. Την επιλογή του θα κάνει ο πρόεδρος της διοικήσεως του Πρωτοδικείου Αθηνών κ. Ι. Χαμηλοθώρης, στον οποίο άλλωστε διαβιβάστηκε αρμοδίως η σχετική δικογραφία. Αυτά για τους ιδιώτες και για τον βουλευτή, όταν με το καλό αρθεί η ασυλία του.
Για τους πολιτικούς βεβαίως ισχύουν άλλα. Η Βουλή αυτά προβλέπει ο νόμος περί ευθύνης υπουργών (άλλαξε πρόσφατα και εκσυγχρονίστηκαν οι διατάξεις του) είναι, αν το θελήσει, και εισαγγελέας και ανακριτής. Για να το θελήσει όμως πρέπει να το ζητήσουν 30 βουλευτές και να το αποφασίσουν 151. Οπως φαίνεται όμως κανένας (αυτή την ώρα) δεν θέλει τη Βουλή σε ρόλο εισαγγελέα και δεν προτείνει τη σύσταση προανακριτικής επιτροπής (η Εξεταστική είναι άλλο πράγμα).
Ετσι η κίνηση του νόμου περί ευθύνης υπουργών (ο λόγος για τους παραιτηθέντες κκ. Θ. Πάγκαλο, Α. Παπαδόπουλο και Φ. Πετσάλνικο ), που αποτέλεσε το αίτημα των εισαγγελικών λειτουργών, θα μείνει μετέωρη. Αλλωστε η Βουλή είναι εκείνη που ανάβει το πράσινο για τη δίωξη των μελών της κυβέρνησης. Αν δεν το ανάψει, δίωξη δεν κινείται ούτε ο νόμος για την ευθύνη των υπουργών εφαρμόζεται. Για τους πολιτικούς λοιπόν η Βουλή θα αποφασίσει ποια θα είναι η επόμενη κίνηση, τι θα ακολουθήσει μετά τον εισαγγελέα.
Η Βουλή άλλωστε θα αποφασίσει και για την τύχη (τη δικαστική) των ιδιωτών, των μη πολιτικών προσώπων, τους οποίους στο πόρισμα οι εισαγγελείς χαρακτηρίζουν συμμετόχους στις πράξεις και στις παραλείψεις των πολιτικών. Ο νέος νόμος, που ισχύει τώρα για την ποινική ευθύνη των υπουργών, συνδέει με άρρηκτους δεσμούς υπουργούς και συμμετόχους. Ετσι που αν για τους πρώτους η Βουλή πει «όχι» για τη δίωξή τους, η ατιμωρησία είναι η μόνη λύση για τους συμμετόχους. Ποιοι είναι οι συμμέτοχοι εν προκειμένω; Υψηλά ιστάμενοι της ΕΛ.ΑΣ. (ο αρχηγός της πρώτος πρώτος, ο πρώην διοικητής της ΕΥΠ και ο διευθυντής του διπλωματικού γραφείου του πρώην υπουργού Εξωτερικών κ. Β. Παπαϊωάννου).
Ετσι λοιπόν επόμενη ημέρα (από δικαστικής πλευράς) μόνο για τους 18 ξημερώνει αύριο κιόλας. Για τον κ. Μπαντουβά απαιτείται πρώτα η άδεια της Βουλής και για τους πολιτικούς και για τους ιδιώτες συμμετόχους τους όταν και αν η Βουλή το κρίνει.
Υπεύθυνοι δύο… ταχυτήτων
Ηταν ένα πόρισμα το οποίο ελάχιστοι είχαν προβλέψει. Στις 13 σελίδες του χώρεσαν τα γεγονότα, οι ευθύνες, οι πράξεις, οι παραλείψεις και τα συμπεράσματα. Συζητήθηκε και προκάλεσε αντιδράσεις. Ηταν φυσικό άλλωστε. Οι συντάκτες του, τρεις εισαγγελείς της Αθήνας, συνέθεσαν το παζλ των εξελίξεων στην υπόθεση Οτσαλάν αξιολογώντας ένα τεράστιο υλικό, αποτέλεσμα μαραθώνιων και εξαντλητικών καταθέσεων. Σαράντα τρεις μάρτυρες άλλωστε δεν είναι λίγοι!
Οι εισαγγελείς κκ. Χρ. Μαρκογιαννάκης, Β. Πλιώτας και Ι. Σακελάκος είδαν τα γεγονότα, τους κυβερνητικούς χειρισμούς στην υπόθεση με το μικροσκόπιο της δικαιοσύνης. Τα συμπεράσματά τους για ιδιώτες και πολιτικούς, για στελέχη της Εθνικής Υπηρεσίας Πληροφοριών και της ΕΛ.ΑΣ. καταγράφονται στο πόρισμά τους, επιβεβαιώνοντας κατ’ αρχήν την άποψη πως όπου το κράτος δεν υπάρχει ανθεί το παρακράτος.
Το εισαγγελικό πόρισμα, όπως κι αν το προσεγγίσει κανείς, έχει την αυτονόητη ποινική και πολιτική σημασία του. Την αξία της κατάληξης μιας δικαστικής έρευνας, που κατ’ αρχήν κατέδειξε τούτο: πως η άσκηση ιδιωτικής εξωτερικής πολιτικής δεν ανήκει μόνο στη σφαίρα του ερασιτεχνισμού αλλά εγκυμονεί κινδύνους και κινδύνους σοβαρούς.
Κατέδειξε επίσης πως η υπόθεση Οτσαλάν δεν θα είχε καν υπάρξει αν οι αρμόδιες κρατικές υπηρεσίες (ΕΥΠ και ΕΛ.ΑΣ.) έκαναν καλά τη δουλειά τους. Διότι εκείνο που απεριφράστως συνήγαγαν από την έρευνά τους οι τρεις εισαγγελείς και το κατέγραψαν στο πόρισμά τους είναι πως και η ΕΥΠ και η ΕΛ.ΑΣ. γνώριζαν την έλευση Οτσαλάν στην Αθήνα, αλλά έκαναν ελάχιστα πράγματα για να τη ματαιώσουν.
Το εισαγγελικό πόρισμα άλλωστε προσφέρεται για ποικίλες ερμηνείες και πολλαπλές αναγνώσεις. Ας δούμε όμως τι ακριβώς βρήκαν (συνοπτικά) οι εισαγγελείς ψάχνοντας το προσκήνιο και το παρασκήνιο, το «είναι» και το «φαίνεσθαι» της υπόθεσης Οτσαλάν.
Πρώτα πρώτα εντόπισαν ποινικές ευθύνες, και μάλιστα βαριές (σε βαθμό κακουργήματος), για εκείνους που είχαν την έμπνευση να φέρουν τον κούρδο ηγέτη στην Ελλάδα, παρά την ειλημμένη και γνωστή θέση της κυβέρνησης περί μη παροχής ασύλου. Ο κ. Αντ. Ναξάκης και ο διαγραφείς από το κυβερνών κόμμα βουλευτής Κ. Μπαντουβάς θεωρούνται από τους εισαγγελείς βασικοί υπεύθυνοι για όσα στη συνέχεια συνέβησαν. Γι’ αυτό άλλωστε διώκονται και σε βαθμό κακουργήματος.
Για την παράνομη έλευση Οτσαλάν στην Ελλάδα και την παραμονή του εδώ διώκονται ποινικά συνολικά 18 ιδιώτες και ο βουλευτής Κ. Μπαντουβάς. Μεταξύ των 18, πολλοί και διάφοροι. Ακόμη και ο πιλότος του αεροσκάφους που έφερε τον Οτσαλάν, ο εκπρόσωπος της εταιρείας που μίσθωσε το λίαρ τζετ, αστυνομικοί και υπάλληλοι της ΥΠΑ. Και ο ίδιος ο Οτσαλάν φυσικά (για παράνομη είσοδο στη χώρα).
Εναντίον των 18 ιδιωτών οι διώξεις που έχουν ασκηθεί καλύπτουν σχεδόν τον μισό Ποινικό Κώδικα. Αρχίζουν από το αδίκημα της «προσβολής της διεθνούς ειρήνης της χώρας» (που είναι το βαρύτερο και τιμωρείται σε βαθμό κακουργήματος) και φθάνουν σε υφαρπαγή ψευδούς βεβαιώσεως, σύνταξη πλαστών ταξιδιωτικών εγγράφων, μη παράδοση δέλτου άφιξης μεταφερομένων επιβατών και πολλά άλλα.
Για τους 18 η δικαστική διαδρομή της υπόθεσης είναι δεδομένη. Ο ανακριτής θα έχει τον λόγο στο εξής. Απολογίες, μάρτυρες και τα γνωστά. Εως ότου φθάσει η ημέρα της δίκης.
Για τον κ. Κ. Μπαντουβά, ο οποίος διώκεται ποινικά σε βαθμό κακουργήματος, για την παράνομη είσοδο του Οτσαλάν στη χώρα, η δικαιοσύνη θα έχει τον λόγο σύντομα. Μόλις η Βουλή δώσει την άδειά της (μόλις προχωρήσει σε άρση της βουλευτικής του ασυλίας) για τη δίωξή του και τη δρομολόγηση της δικαστικής διαδικασίας εις βάρος του. Πρώτα η Βουλή θα πει το «ναι» και μετά η δικαιοσύνη θα προχωρήσει για την απόδοση ευθυνών στον ανεξάρτητο, πια, βουλευτή.
Αυτή είναι η πρώτη «φουρνιά» υπευθύνων, κατά το πόρισμα των εισαγγελέων φυσικά. Υπάρχει όμως και μια δεύτερη. Εκείνη των πολιτικών προσώπων, των τριών παραιτηθέντων υπουργών (κκ. Θ. Πάγκαλου, Αλ. Παπαδόπουλου και Φιλ. Πετσάλνικου), για τους οποίους οι εισαγγελείς ζήτησαν από τη Βουλή να κινήσει τον νόμο περί ευθύνης των υπουργών και να διερευνήσει εκείνη τυχόν ποινικές ευθύνες τους στην υπόθεση Οτσαλάν.
Για τους παραιτηθέντες υπουργούς η Βουλή έχει στο μέλλον (αν θελήσει) τον λόγο. Η Βουλή επίσης έχει τον λόγο και για τους συμμετόχους τους, τα μη πολιτικά πρόσωπα δηλαδή, στα οποία οι εισαγγελείς απέδωσαν ευθύνες (ποινικές, εννοείται) για τους χειρισμούς στην υπόθεση Οτσαλάν. Οι συμμέτοχοι των υπουργών, υψηλά ιστάμενοι της ΕΥΠ και της ΕΛ.ΑΣ., ακολουθούν την τύχη των πολιτικών προϊσταμένων τους. Είναι άμεσα συνδεδεμένοι με αυτούς. Ποιοι είναι;
Ο αρχηγός της ΕΛ.ΑΣ. κ. Ι. Γεωργακόπουλος, ο πρώην αρχηγός της ΕΥΠ κ. Χ. Σταυρακάκης, ο κ. Θ. Νασιάκος, που κατείχε τη θέση του διευθυντή της Αντιτρομοκρατικής Υπηρεσίας (φέρει τον βαθμό του ταξίαρχου της ΕΛ.ΑΣ.), ο κ. Παύλος Ρούμπης, υποστράτηγος της Ελληνικής Αστυνομίας, και ο κ. Β. Παπαϊωάννου, διευθυντής του διπλωματικού γραφείου του πρώην υπουργού των Εξωτερικών.
Γι’ αυτούς θα ισχύει ό,τι και για τους υπουργούς. Αν η Βουλή δεν κινήσει τον νόμο περί ευθύνης υπουργών, οι ιδιώτες συμμέτοχοι των πολιτικών προσώπων (οι προαναφερόμενοι) δεν θα διωχθούν ποινικά. Αν συμβεί το αντίθετο, τότε υπουργοί και συμμέτοχοι θα ακολουθήσουν τον ίδιο δρόμο.