Ποιους καίει η διερεύνηση της απάτης στο Χρηματιστήριο
Οσοι εξέφραζαν την άποψη ότι η κομπίνα στο Χρηματιστήριο από την εταιρεία Δέλτα και τους συνεργάτες της ήταν η κορυφή του παγόβουνου επιβεβαιώνονται πλήρως. Στον «ναό του χρήματος» στην οδό Σοφοκλέους φαίνεται ότι συνέβαιναν σημεία και τέρατα και ότι η παρανομία για πολλούς είχε αναχθεί σε νομιμότητα! Με αφορμή το σκάνδαλο της Δέλτα Χρηματιστηριακής ο έλεγχος που διενεργήθηκε σε χρόνο ρεκόρ σε όλες τις χρηματιστηριακές εταιρείες απέδειξε ότι «ουδείς είναι αναμάρτητος»!
Τα πορίσματα των ελεγκτών (πέντε ογκώδεις φάκελοι), που έχουν τον χαρακτήρα «ΑΚΡΩΣ ΕΜΠΙΣΤΕΥΤΙΚΟ» (τα κεφαλαία ανήκουν στους συντάκτες τους) και τα οποία φέρει σήμερα στο φως της δημοσιότητας «Το Βήμα», αποκαλύπτουν την παράνομη δραστηριότητα και άλλων, πλην της ΔΕΛΤΑ, χρηματιστηριακών εταιρειών και καταδεικνύουν, για πρώτη φορά στα χρηματιστηριακά χρονικά της χώρας, τι ακριβώς γίνεται στη Σοφοκλέους.
Το εντυπωσιακό συμπέρασμα των ευρημάτων των ελεγκτών είναι ότι μεγάλες και «υπεράνω πάσης υποψίας» χρηματιστηριακές εταιρείες όχι μόνο δεν αποφεύγουν τις παρανομίες και τα «παιχνίδια», αλλά τα «στήνουν» και εμπλέκονται σε παράνομες διαδικασίες! Για ορισμένες μάλιστα από αυτές, οι παραβάσεις της χρηματιστηριακής νομοθεσίας είναι τέτοιες που αποτελούν ποινικά αδικήματα τα οποία επισύρουν ποινές φυλάκισης, πέρα από τα τσουχτερά πρόστιμα!
Και το συγκλονιστικότερο: από τις 65 χρηματιστηριακές που συνολικά δραστηριοποιούνται στη Σοφοκλέους καμία δεν βρέθηκε εντελώς νόμιμη! Εστω και μικροπαραβάσεις είχαν όλες. Δέκα όμως περίπου από τις ελεγχθείσες βαρύνονται με «χοντρές» παραβάσεις, για τις οποίες θα αποφασίσει συντόμως η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς την επιβολή προστίμων εκατομμυρίων δραχμών.
Εκπληξη, πάντως, προκαλεί το γεγονός ότι από το περιεχόμενο των «άκρως εμπιστευτικών» πορισμάτων προκύπτει ότι οι θυγατρικές χρηματιστηριακές εταιρείες μεγάλων, υπό κρατικό έλεγχο, τραπεζών, διαπιστώθηκε ότι ανήκουν στο «κλαμπ» των δέκα παρανόμων! Ανήκουν σε εκείνες τις χρηματιστηριακές, δηλαδή, που βαρύνονται με τις σοβαρότερες παραβάσεις!
Σύμφωνα με απόλυτα εξακριβωμένες πληροφορίες του «Βήματος», η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς έχει αναθέσει ήδη σε δικηγόρους τη σύνταξη μηνύσεων κατά δέκα ΑΧΕ με βάση τα πορίσματα του ελέγχου και ο εισαγγελέας θα αναλάβει την τύχη τους περαιτέρω!
Οι μηνύσεις εναντίον τους θα κατατεθούν εντός των προσεχών ημερών στην Εισαγγελία Αθηνών, θα περιγράφουν λεπτομερώς τα ευρήματα των πορισμάτων και θα ζητείται η άσκηση εναντίον των υπευθύνων ποινικής δίωξης για σωρεία παραβάσεων της χρηματιστηριακής νομοθεσίας. Οι μηνύσεις, μόλις κατατεθούν, θα διαβιβαστούν στα χέρια του ειδικού ανακριτή κ. Κων. Γκανιάτσου, ο οποίος χειρίζεται στο σύνολό της τη δικαστική έρευνα για τα τεκταινόμενα στο Χρηματιστήριο. Τι βρήκαν οι ελεγκτές
Οι παραβάσεις που αποδίδονται, όπως προκύπτει από τα πορίσματα ελέγχου, στις χρηματιστηριακές εταιρείες για τις οποίες θα συγκληθεί η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς αφορούν κατάχρηση εσωτερικής πληροφόρησης, παραπλάνηση του κοινού για τον επηρεασμό των τιμών των μετοχών, διασπορά ψευδών ή ανακριβών πληροφοριών, χρήση εμπιστευτικών πληροφοριών από κατηγορίες ατόμων που απαγορεύεται και, σε ορισμένες περιπτώσεις, εικονικές συναλλαγές αλλά και χρηματοδότηση «στημένων» παιχνιδιών στο Χρηματιστήριο.
Σύμφωνα με πληροφορίες, η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς θα αποφασίσει χωριστά για καθεμία από τις δέκα ΑΧΕ, ενώ τις υπόλοιπες θα τις κατατάξει ανάλογα με τη βαρύτητα των παραβάσεων σε διαφορετικές κατηγορίες. Η Επιτροπή θα επιβάλει πρόστιμα (το ύψος τους θα εξαρτηθεί από τη βαρύτητα της παράβασης) στις περισσότερες από τις ελεγχθείσες χρηματιστηριακές. Υπολογίζεται ότι τουλάχιστον 40 από τις 65 θα τιμωρηθούν με διοικητικές κυρώσεις.
Οι μηνύσεις που θα σταλούν στον εισαγγελέα θα ανοίξουν νέο (κατά πολύ ευρύτερο) κύκλο δικαστικής διερεύνησης των όσων συνέβαιναν στο Χρηματιστήριο, ενώ ο ειδικός ανακριτής θα προχωρήσει άμεσα σε κλήσεις προς απολογία των υπευθύνων τους και κάθε άλλου εμπλεκομένου.
Ας δούμε όμως πώς ξεκίνησε ο έλεγχος σε όλες τις ΑΧΕ του Χρηματιστηρίου και τι κατέγραψαν οι ελεγκτές στα πορίσματά τους, το περιεχόμενο των οποίων αποκαλύπτει σήμερα «Το Βήμα». Ο έλεγχος διατάχθηκε από τον πρόεδρο του Χρηματιστηρίου κ. Ε. Ξανθάκη και τον πρόεδρο της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς κ. Σ. Θωμαδάκη και ανατέθηκε σε ειδικούς εμπειρογνώμονες. (Deloitte e Touche, Ernst Young, KPMG Peat Marwick Kyriakoy).
Οι ελεγκτές συνέταξαν σειρά πορισμάτων για όλες τις χρηματιστηριακές εταιρείες που δραστηριοποιούνται στη Σοφοκλέους, με ιδιαίτερη έμφαση ερευνήθηκαν εννέα ΑΧΕ που είχαν συναλλαγές οποιουδήποτε τύπου με τη ΔΕΛΤΑ, ενώ ο έλεγχος εστράφη και σε συγκεκριμένες μετοχές ανωνύμων εταιρειών, τις οποίες είχε διακινήσει η ΔΕΛΤΑ. Οι εταιρείες αυτές είναι: Μαγρίζος, Μύλοι Αγ. Γεωργίου, Παρνασσός, ΑΤΕΜΚΕ και Ζάχαρη.
* Πώς στήνονται οι κομπίνες
Προτού όμως αναφερθούμε σε καθεμία χωριστά από τις ΑΧΕ για τις οποίες προέκυψαν βαριές παραβάσεις (και ποινικά κολάσιμες σε πολλές περιπτώσεις) της χρηματιστηριακής νομοθεσίας, παραθέτουμε τη γενική εικόνα «παρανομίας» που διαπίστωσαν οι ελεγκτές ότι επικρατεί στο Χρηματιστήριο. Συγκεκριμένα, στο κεφάλαιο του πρώτου τόμου των πορισμάτων τους με τίτλο «Σύνοψη ευρημάτων και εισηγήσεων» καταγράφουν τις έκνομες δραστηριότητες των ΑΧΕ που οδηγούν σε παρανομίες και σε στρεβλώσεις της χρηματιστηριακής αγοράς.
«Γίνονται», αναφέρουν οι ελεγκτές, «σε εκτεταμένο βαθμό διακινήσεις τίτλων εταιρειών είτε από φορείς είτε από μέλη της διοικήσεώς τους, δηλαδή από πρόσωπα που έχουν εσωτερική πληροφόρηση για τις εταιρείες, τις μετοχές των οποίων διακινούν. Η μεθόδευση αυτής της πρακτικής σε ευρεία κλίμακα οδηγεί σε στρεβλώσεις της αγοράς».
Οι παραβιάσεις της εσωτερικής πληροφόρησης όμως δεν είναι, δυστυχώς, οι μόνες. Οπως προσθέτουν οι ελεγκτές «η τακτική αυτή ενισχύεται και από μία ομάδα προσώπων (φυσικών και νομικών, περιλαμβανομένων Α/Κ και τραπεζών που εκ πρώτης όψεως δεν φαίνεται να έχουν άμεση σχέση με τους φορείς αυτούς), η οποία επίσης διακινεί σημαντικές ποσότητες τίτλων που αγοράζονται και πωλούνται συνήθως μέσα σε πολύ σύντομα χρονικά διαστήματα (εντός ολίγων ημερών ή ακόμη και την ίδια ημέρα). Οι συναλλαγές γίνονται είτε: από τους ίδιους ακριβώς πελάτες, πελάτες σε συναλλαγές με τρίτους, ανά ζεύγη, τριγωνικά (ο πρώτος πουλάει στον δεύτερο και ο δεύτερος πάλι στον πρώτο) κλπ.)»!
* Τεχνητή διόγκωση τιμών
Σε άλλο σημείο των ευρημάτων επισημαίνεται ότι παρατηρήθηκε σε έκταση «τεχνητή διόγκωση της ζήτησης επιλεγμένων τίτλων που φαίνεται να γίνεται», όπως αναφέρουν οι ελεγκτές, «από διάφορους μάλλον αυτόνομους κύκλους συμφερόντων, αλλά με σωρευτική επίδραση στην αξιοπιστία των χρηματιστηριακών συναλλαγών, τακτική που έχει προφανώς οδηγήσει σε στρέβλωση των δεδομένων της αγοράς». Μάλιστα οι ελεγκτές, για το νοσηρό σύμπτωμα της τεχνητής διόγκωσης στη ζήτηση μετοχών, τονίζουν «ότι η περιφρούρηση των κανόνων λειτουργίας των χρηματιστηριακών συναλλαγών χρήζει της ιδιαίτερης και αμέσου προσοχής» των υπευθύνων του Χρηματιστηρίου αλλά και της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς, που πρέπει «να αναπτύξει διαδικασίες πρόληψης μάλλον παρά καταστολής, δηλαδή εντοπισμού παρομοίων μεθοδεύσεων, στο μέλλον».
Μηχανισμός τεχνητής διόγκωσης της ζήτησης και προσφοράς τίτλων εντοπίστηκε και αλλιώς. «Φορείς και μέλη διοικήσεων ΑΧΕ ή προφανώς συγγενικά τους πρόσωπα διακινούν συστηματικά σημαντικό αριθμό τίτλων. Η τακτική αυτή», υπογραμμίζεται, «είναι ενδεχόμενο να υποκρύπτει και αυτή μηχανισμό τεχνητής διόγκωσης της ζήτησης ή προσφοράς τίτλων με τα γνωστά επακόλουθα που αναπτύχθηκαν παραπάνω».
Σε αρκετές περιπτώσεις εμφανίζονται συγκεκριμένα ονόματα πελατών που διακινούν σημαντικές ποσότητες τίτλων. «Διατηρούμε», αναφέρεται στο πόρισμα, «επιφυλάξεις αν τα πρόσωπα αυτά έχουν γνώση των συναλλαγών αυτών», ενώ σε πολλές περιπτώσεις «παρατηρούνται σημαντικά χρεωστικά ή πιστωτικά υπόλοιπα πελατών, τα οποία παραμένουν ακίνητα επί μακρόν χωρίς επαρκή εξήγηση». Σε άλλες περιπτώσεις, σημειώνεται, «το κόστος χρηματοδότησης του πελάτη είναι μεγαλύτερο από τις προμήθειες που αποκομίζει η ΑΧΕ. Οι περιπτώσεις αυτές υποκρύπτουν, πιθανόν, δανεισμό, οι συνέπειες του οποίου θα εκδηλωθούν μελλοντικά».
* Αιφνιδιασμός η μόνη λύση
Διαπίστωση νοσηρών φαινομένων, όπως αυτά που περιγράφονται στα πορίσματα για το Χρηματιστήριο, δεν θα είχε αξία αν δεν κατέληγε και στην υποβολή ορισμένων προτάσεων για εξυγίανση στη Σοφοκλέους. Συνοπτικά σημειώνουμε τι προτείνουν στο πόρισμά τους οι ελεγκτές, ως ασφαλιστικές δικλίδες για να μη συμβούν και άλλα «κανόνια» τύπου «Δέλτα» στο Χρηματιστήριο.
Η αιφνιδιαστική και σε ανύποπτο χρόνο επανάληψη της καθολικής και ταυτόχρονης καταμέτρησης προτείνεται ως μία λύση. Επίσης συνιστάται στο εξής και μέχρι της πλήρους αποϋλοποίησης των τίτλων η καθιέρωση του μέτρου των αιφνιδιαστικών καταμετρήσεων από την Εποπτεία, περιοδικά σε όλες τις ΑΧΕ με βάση απόρρητο σχεδιασμό. Μάλιστα, για να καθίσταται δυνατός ο έλεγχος, προτείνεται ότι «ανά πάσα στιγμή από την Εποπτεία θα πρέπει οι ΑΧΕ να τηρούν σε καθημερινή βάση πλήρες ισοζύγιο τίτλων (διαρκή απογραφή των φυσικών κινήσεων τίτλων), το οποίο θα πρέπει να τίθεται στη διάθεση, όποτε ζητηθεί, των εποπτικών οργάνων».
Η εντατικοποίηση των περιοδικών ελέγχων όλων των ΑΧΕ, βάσει ετήσιου σχεδιασμού, και η ανάπτυξη ελεγκτικών διαδικασιών με έμφαση στους συγκεκριμένους κινδύνους αντικανονικών πρακτικών από πλευράς ΑΧΕ ή και πελατών τους φρονούν οι ελεγκτές θα συμβάλουν στην αποτελεσματικότητα της Εποπτείας. Παραλλήλως εισηγούνται και σειρά άλλων μέτρων και προτάσεων για πλήρη εξυγίανση στη λειτουργία του Χρηματιστηρίου. Τα στοιχεία που διαθέτει ο ανακριτής
Λιγες φορές δικαστική έρευνα για μια σοβαρή υπόθεση, που συγκλόνισε το πανελλήνιο και προκάλεσε ταραχή στον «ναό του χρήματος», προχώρησε τόσο συστηματικά και τόσο γρήγορα. Ο ειδικός ανακριτής κ. Κων. Γκανιάτσος, που ανέλαβε να εκκαθαρίσει την «κόπρο του Αυγείου», μετά την αποκάλυψη στημένων παιχνιδιών στο Χρηματιστήριο Αθηνών, εντός τεσσάρων μηνών, έχει σχεδόν ολοκληρώσει τον κύκλο των ανακριτικών ενεργειών του και από τον επόμενο μήνα θα αρχίσει να καλεί σε απολογίες τους εμπλεκομένους στο σκάνδαλο.
Ο κ. Γκανιάτσος, επιλέγοντας την τακτική του αιφνιδιασμού, με επιτόπιες αυτοψίες και το σπάσιμο των κωδικών στο Χρηματιστήριο, κατόρθωσε να συγκεντρώσει το υλικό που ήταν απαραίτητο για να φωτισθούν όλες οι πλευρές της κομπίνας. Ηδη έχει προχωρήσει σε ποινικές διώξεις κατά των αρχικά υπευθύνων (ΔΕΛΤΑ και ομάδα Τρύφωνα), ενώ αμέσως μετά την υποβολή των μηνύσεων από την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς εναντίον και άλλων χρηματιστηριακών εταιρειών θα προχωρήσει σε συμπληρωματικές διώξεις.
Ως σήμερα, πάντως, στα χέρια του ανακριτή έχουν φθάσει, σύμφωνα με πληροφορίες, μηνύσεις επί μηνύσεων που έχουν υποβληθεί από τους εμπλεκόμενους στο σκάνδαλο, αλλά και από άλλους πελάτες της ΔΕΛΤΑ. Εναντίον των υπευθύνων της συγκεκριμένης χρηματιστηριακής εταιρείας έχει ασκηθεί ποινική δίωξη για απάτη σε βαθμό κακουργήματος, με όλες τις επιβαρυντικές περιστάσεις του νόμου (κατ’ επάγγελμα και κατ’ εξακολούθησιν), ενώ για παράβαση καθήκοντος διώκονται οι υπεύθυνοι του Αποθετηρίου.
Ο πρόεδρος της ΔΕΛΤΑ κ. Δ. Αργυριάδης, που διώκεται, έχει μηνύσει τον Παν. Τρύφωνα, που μετείχε στην κομπίνα για πλαστογραφία, υπεξαίρεση και αποδοχή προϊόντων εγκλήματος, κατηγορώντας τον ότι «έσπρωξε» τον ίδιο και τη ΔΕΛΤΑ στην κομπίνα και στο παράνομο παιχνίδι με τις μετοχές. Ο Τρύφωνας από την πλευρά του έχει μηνύσει τον Δ. Αργυριάδη για ακάλυπτες επιταγές και άλλα ποινικά αδικήματα. Ενατίον όμως των υπευθύνων της ΔΕΛΤΑ (Αργυριάδη, Γραβάνη και λοιπών) έχει υποβάλει μήνυση και μία πελάτις της χρηματιστηριακής, η κυρία Πολυξένη Πανταζίδου, κατηγορώντας τους για υπεξαίρεση. Ετερος πελάτης της ΔΕΛΤΑ, ο κ. Σπ. Γιασαφάκης, έχει υποβάλει μήνυση για πλαστογραφία και άλλα αδικήματα και ισχυρίζεται ότι, ενώ εμφανιζόταν να έχει συναλλαγές ύψους πέντε δισ. στο Χρηματιστήριο, ο ίδιος δεν γνώριζε το παραμικρό!
Σύμφωνα με πληροφορίες του «Βήματος» ελάχιστοι πελάτες της ΔΕΛΤΑ που υπέστησαν ζημία από την κομπίνα προσέφυγαν στη δικαιοσύνη, ενώ αρχικά είχαν εκδηλώσει την πρόθεσή τους να στραφούν εναντίον της εταιρείας. Δικαστικές πηγές εκτιμούν ότι η στάση τους να μην προσφύγουν τελικά εμμέσως πλην σαφώς δηλώνει ότι γνώριζαν τι ακριβώς γινόταν. Ο κ. Γκανιάτσος, πάντως, έχει μελετήσει όλα τα πορίσματα ελέγχου της ΔΕΛΤΑ αλλά και των άλλων χρηματιστηριακών εταιρειών και παραλλήλως έχει λάβει καταθέσεις από τους υπευθύνους του Χρηματιστηρίου, ενώ έχει συγκεντρώσει τα κρίσιμα έγγραφα για την υπόθεση. Οι ρυθμοί με τους οποίους κινήθηκε η ανάκριση είναι ταχύτατοι και αναμένεται ως το τέλος του δικαστικού έτους (τον Ιούλιο) να έχει ολοκληρωθεί η σχετική δικογραφία.