Με αιφνιδιαστικούς και εξονυχιστικούς ελέγχους από ειδικό σώμα «Ράμπο» που ετοιμάζει τώρα το υπουργείο Δικαιοσύνης επιχειρείται να παταχθούν τα φαινόμενα έκνομης δράσης μέσα στις φυλακές σε μια ύστατη προσπάθεια της πολιτείας να επιβάλει συνθήκες νομιμότητας και διαφάνειας στα σωφρονιστικά καταστήματα, όπου συμμορίες οργανωμένων εγκληματιών δρουν ανεξέλεγκτα.
Επιβεβαιώνοντας τη ρήση «ουδέν κακόν αμιγές καλού», μετά το τραγικό συμβάν της εν ψυχρώ εκτέλεσης δύο αστυνομικών από τον κακοποιό Κώστα Πάσσαρη, στο υπουργείο Δικαιοσύνης σήμανε συναγερμός και ο υπουργός Δικαιοσύνης κ. Μ. Σταθόπουλος έδωσε το σύνθημα για νέα μέτρα και για επίσπευση άλλων τα οποία από καιρό είχαν δρομολογηθεί.
Το πρωτοφανές για τη βιαιότητά του έγκλημα του Πάσσαρη και τα τεράστια και προς το παρόν αναπάντητα ερωτήματα που οδήγησαν τον αδίστακτο κακοποιό εκτός φυλακών και έφεραν με οδυνηρό, ως συνήθως, τρόπο στην επικαιρότητα τα έσω του σωφρονιστικού μας συστήματος σηματοδοτούν τώρα μια δέσμη μέτρων για τις φυλακές. Ο υπουργός Δικαιοσύνης παράλληλα με τη δικαστική έρευνα που ήδη διενεργείται για να εντοπισθούν και να αποδοθούν ευθύνες για την απόδραση και εκτός από την προσωρινή παύση των υπευθύνων για τη μεταγωγή του κρατουμένου (διευθυντή, εγκληματολόγου, κοινωνιολόγου) και την απόλυση του γιατρού προχωρεί σε μια σειρά μέτρα με τα οποία προσδοκάται να στεγανοποιηθούν οι φυλακές και να χτυπηθούν τα κυκλώματα και οι οργανωμένες συμμορίες. Ο κ. Μ. Σταθόπουλος αποκαλύπτει σήμερα στο «Βήμα» τις επόμενες κινήσεις του για το σωφρονιστικό σύστημα εξαγγέλλοντας το τολμηρό και ρηξικέλευθο μέτρο των «Ράμπο» της φυλακής.
Οπως δηλώνει ο ίδιος ο υπουργός Δικαιοσύνης κ. Μ. Σταθόπουλος στο «Βήμα», «η δημιουργία ενός νέου οργάνου αναλόγου προς τη λειτουργία του ΣΔΟΕ για να κάνει εντατικότερους και έκτακτους και αιφνιδιαστικούς ελέγχους στις φυλακές κρίνεται αναγκαία».
Το σχέδιο για την οργάνωση της ίδρυσης του ειδικού σώματος «Ράμπο» των φυλακών ανετέθη στον εγκληματολόγο και πρόεδρο του Κεντρικού Συμβουλίου Φυλακής κ. Γιάννη Πανούση, με τον οποίο ήδη ο υπουργός Δικαιοσύνης αντήλλαξε απόψεις για την ίδρυση του νέου οργάνου ελέγχου των φυλακών.
Οι «Ράμπο», ομάδες κρούσεως για την επιβολή της νομιμότητας στα σωφρονιστικά καταστήματα, θα έχουν ως έργο τους τη διακρίβωση έκνομων δραστηριοτήτων και θα κινούνται χωρίς περιορισμούς προς πάσα κατεύθυνση. Φύλακες, κρατούμενοι, δικηγόροι, γιατροί και μέλη του συμβουλίου της φυλακής (διευθυντής και ειδικοί επιστήμονες) θα ελέγχονται χωρίς εξαίρεση.
Το ειδικό αυτό σώμα θα συνεργάζεται άμεσα και στενά με τον αντεισαγγελέα Εφετών, ο οποίος εποπτεύει τις μεγάλες φυλακές της χώρας, και με τις αρμόδιες κατά τόπους εισαγγελικές αρχές στις μικρότερες φυλακές. Οποιαδήποτε καταγγελία για εμπόριο ναρκωτικών, για παράνομη δράση εγκλείστων σε συνεργασία με συνεργούς τους που βρίσκονται εκτός φυλακής αλλά και για φαινόμενα εκμετάλλευσης (οικονομικής και όχι μόνο) κρατουμένων θα ερευνάται.
Οι έλεγχοι θα είναι έκτακτοι, απρογραμμάτιστοι, άγνωστοι στο φυλακτικό προσωπικό και στη διεύθυνση των φυλακών και θα καλύπτουν κάθε δραστηριότητα κρατουμένων και σωφρονιστικών υπαλλήλων. Στο στόχαστρο των «Ράμπο» θα βρεθούν όμως και δικηγόροι και γιατροί, ακόμη και δικαστές. Οτιδήποτε έκνομο εντοπίζεται θα στέλνεται στον εισαγγελέα.
Η δημιουργία του σώματος δίωξης των παρανόμων και της παρανομίας μέσα στις φυλακές εκτιμάται ότι θα δώσει νέα ώθηση στην καταπολέμηση των κυκλωμάτων και θα συμβάλει σημαντικά στην αποκάλυψη και στην εξάρθρωσή τους.
Δεν εξαντλείται ωστόσο στους «Ράμπο» η κυβερνητική παρέμβαση για τις φυλακές. Η σημερινή πολιτική ηγεσία αξιοποιώντας το έργο του Ευ. Γιαννόπουλου για ίδρυση νέων, σύγχρονων σωφρονιστικών καταστημάτων σε όλη τη χώρα προχωρεί άμεσα στην υλοποίηση του γιγαντιαίου αυτού προγράμματος.
Η πανελλαδικής κλίμακας μελέτη για τον χωροταξικό σχεδιασμό των νέων φυλακών (επτά τον αριθμό) ήδη ολοκληρώνεται και με την έναρξη της άνοιξης η ανέγερση των νέων σωφρονιστικών καταστημάτων αρχίζει με εντατικούς ρυθμούς.
Η καθυστέρηση στο πρόγραμμα ανέγερσης νέων φυλακών, που προσδοκάται ότι θα λύσει οριστικά το πρόβλημα του υπερπληθυσμού των κρατουμένων, με ό,τι αυτό συνεπάγεται, αλλά και το πρόβλημα της ασφαλείας, οφείλεται, όπως εξηγεί ο κ. Σταθόπουλος, στην απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας που αξίωσε πανελλαδικό χωροταξικό σχεδιασμό για να προχωρήσουν τα έργα στις φυλακές της Ανδρίτσαινας.
Η ανέγερση των νέων φυλακών θα ξεκινήσει άμεσα, τον Μάρτιο δηλαδή, σύμφωνα με τον προγραμματισμό του υπουργείου, μια και η σχετική μελέτη είναι έτοιμη και το μόνο που μένει για να ξεκινήσουν τα έργα είναι η έγκρισή της από το ΥΠΕΧΩΔΕ. Στο σημείο αυτό αξίζει να σημειωθεί ότι σε ορισμένες φυλακές, όπως η Ανδρίτσαινα, τα έργα είχαν αρχίσει επί υπουργίας Γιαννόπουλου αλλά σταμάτησαν με την απόφαση του ΣτΕ.
Παράλληλα τον προσεχή Ιούνιο τη φρούρηση των φυλακών αναλαμβάνει το υπουργείο Δικαιοσύνης με ειδικά εκπαιδευμένο προσωπικό που θα ασχολείται και με τις μεταγωγές των κρατουμένων, ενώ εκπονούνται και θεσμικά μέτρα για την ουσιαστική βελτίωση των συνθηκών κράτησης. Μέτρα που είχαν δρομολογηθεί πριν από το θλιβερό συμβάν στο Γενικό Κρατικό και προτού στραφούν τα φώτα της δημοσιότητας και πάλι στις φυλακές.
ΘΕΣΜΙΚΕΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ Αποποινικοποιούνται ορισμένα αδικήματα
Οι θεσμικές παρεμβάσεις που ετοιμάζονται από ειδική νομοπαρασκευαστική επιτροπή στοχεύουν στη μείωση του αριθμού των κρατουμένων καθώς ο υπερπληθυσμός τους είναι από τα σημαντικότερα αν όχι το σημαντικότερο προβλήματα του σωφρονιστικού μας συστήματος.
Σήμερα στις φυλακές όλης της χώρας κρατούνται 8.200 άτομα ενώ οι θέσεις είναι μόλις 5.000 (3.500 περισσότεροι).
Για τη μείωσή τους λοιπόν επιχειρείται ευρεία νομοθετική παρέμβαση με την αποποινικοποίηση ορισμένων πράξεων χωρίς ιδιαίτερη κοινωνική απαξία και την αντικατάστασή τους από διοικητικά μέτρα. Επίσης το υπουργείο επεξεργάζεται ρυθμίσεις για την καθιέρωση εναλλακτικών ποινών κράτησης, σύμφωνα πάντα με όσα προβλέπονται από τη Σύσταση του Συμβουλίου της Ευρώπης.
Για τη βελτίωση και την αναβάθμιση της σωφρονιστικής πολιτικής, όπως δηλώνει στο «Βήμα» ο υπουργός Δικαιοσύνης, μελετάται επίσης η δημιουργία ενός νέου φορέα που θα έχει ως αποστολή «να σχεδιάζει, να προτείνει, να συντονίζει και να εποπτεύει προγράμματα κατάρτισης και προώθησης στην απασχόληση των κρατουμένων και να υλοποιεί δράσεις που θα έχουν στόχο την κοινωνική τους επανένταξη μετά την απόλυσή τους».
Κ. ΝΤΑΪΛΙΑΝΑΣ «Από νόμους πάμε καλά…»
Ενώ η πολιτεία για μία ακόμη φορά επιχειρεί να θέσει τις βάσεις για μια σωφρονιστική πολιτική που θα υπηρετεί τον στόχο της, με παρεμβάσεις σε νομοθετικό και όχι μόνο πεδίο, οι σκοτεινές πλευρές και τα αναπάντητα ερωτήματα για την κατάσταση στις φυλακές σήμερα επιβάλλουν την προσφυγή σε εκείνους που ξέρουν το σωφρονιστικό μας σύστημα «απ’ έξω κι ανακατωτά».
Και ο κ. Κ. Νταϊλιάνας, πρώην γενικός γραμματέας του υπουργείου Δικαιοσύνης, δίδει απαντήσεις για το σήμερα των φυλακών μας επισημαίνοντας ότι «από νόμους πάμε καλά» αλλά αλλού σκοντάφτουμε. Ο κ. Νταϊλιάνας αναφερόμενος στο τρίπτυχο των παρεμβάσεων (θεσμικές μεταρρυθμίσεις, υλικοτεχνική υποδομή και ποιότητα σωφρονιστικού προσωπικού) δεν διστάζει να πει: «Το νομοθετικό μας πλαίσιο, ο ισχύων σωφρονιστικός κώδικας, είναι από τους ριζοσπαστικότερους και πλέον σύγχρονους της Ευρώπης αλλά οι υστερήσεις μας στην υλικοτεχνική υποδομή (σύγχρονες και ασφαλείς φυλακές) καθορίζουν τη σωφρονιστική μας πραγματικότητα».
Ο πρώην γενικός γραμματέας του υπουργείου Δικαιοσύνης στέκεται κριτικά στο μπλοκάρισμα του προγράμματος ανέγερσης νέων φυλακών λόγω της απόφασης του ΣτΕ για πανελλαδικό χωροταξικό σχεδιασμό τους και επισημαίνει τη σημασία της λειτουργίας του ειδικού θεραπευτικού καταστήματος κράτησης των τοξικομανών κρατουμένων που έχει ανεγερθεί στη Θήβα. «Οι τοξικομανείς κρατούμενοι», τονίζει, «πρέπει να κρατούνται και να καταβάλλεται προσπάθεια αποθεραπείας τους». Παράλληλα υπογραμμίζει την αναγκαιότητα εκπαιδευμένου προσωπικού στις φυλακές και περιγράφει τις μεταβολές στη σύνθεση των κρατουμένων λέγοντας: «Τώρα κρατούνται μέλη οργανωμένων εγκληματικών ομάδων, αδίστακτοι κακοποιοί που είναι δύσκολο να αντιμετωπισθούν από ανεκπαίδευτο προσωπικό», ενώ «η παροχή διευκολύνσεων που δίδει η τεχνολογία γίνεται αντικείμενο για εγκληματική δράση ορισμένων και μέσα από τις φυλακές».
Ο κ. Νταϊλιάνας δεν αποκλείει τη δράση κυκλωμάτων, κυρίως εμπορίας ναρκωτικών, και τονίζει ότι η μόνη λύση σε όλα αυτά είναι νέες, σύγχρονες και ασφαλείς φυλακές. Και βέβαια προσθέτει ότι απαιτούνται πρωτίστως μέτρα αντεγκληματικής πολιτικής γιατί «όσες φυλακές και να κάνουμε δεν θα έχουμε κάνει παρά πολύ λίγα αν δεν μειωθούν οι εγκληματίες και δεν περιοριστεί το έγκλημα».