Η 17Ν στο εδώλιο πριν από ένα χρόνο φάνταζε ως σενάριο επιστημονικής φαντασίας ενώ τέσσερις μήνες μετά την έκρηξη της βόμβας στο λιμάνι, που επιτάχυνε τις εξελίξεις για την τρομοκρατία, το σκηνικό της δίκης για την τρομοκρατία στήνεται ήδη και οι διαδικασίες δικαστικής εκκαθάρισης της υπόθεσης βρίσκονται στο τελικό στάδιο. Ο χρόνος μετρά πια αντίστροφα και οι ανακριτικές πράξεις βαίνουν στο τέλος τους κλείνοντας – με αυξητικούς ρυθμούς – τον αριθμό των υποδίκων- εγκλείστων τρομοκρατών, ενώ οι αρμόδιες αρχές πυρετωδώς ετοιμάζουν αίθουσες αλλά και ρυθμίσεις για τη διεξαγωγή της δίκης συζητώντας πια ανοικτά το ενδεχόμενο οι τηλεοπτικές κάμερες οριστικά να τεθούν εκτός ακροατηρίου. Οι δικαστικές αρχές που έχουν να επιδείξουν σπάνια ταχύτητα αλλά και μεθοδικότητα στην έρευνα της υπόθεσης, οι δυσκολίες της οποίας είναι προφανείς, σύμφωνα με πληροφορίες, κλείνουν εντός των προσεχών ημερών τον κύκλο των κατηγορουμένων για τη 17Ν συνεχίζοντας την απαγγελία κατηγοριών και σε άτομα που διαδραμάτισαν επικουρικό ρόλο στη δράση της οργάνωσης. Παράλληλα παραλαμβάνουν και αξιολογούν, συσχετίζουν και συμπεραίνουν σωρεία στοιχείων που διαθέτουν (από μαρτυρικές καταθέσεις, ως αποτελέσματα εργαστηριακών εξετάσεων τα οποία καταφθάνουν στο ανακριτικό γραφείο μόλις εκδοθούν) για να συμπληρώσουν την ογκωδέστατη δικογραφία, ενώ ο αρμόδιος εισαγγελικός λειτουργός – ο λόγος για τον κ. Κυριάκο Καρούτσο -, σύμφωνα με πληροφορίες, έχει ήδη ξεκινήσει την ταξινόμηση του υλικού του αλλά και της μεθόδου προσέγγισής του προκειμένου σύντομα να αρχίσει τη σύνταξη της πρότασής του για το σύνολο της υπόθεσης.
Ο εισαγγελικός λειτουργός κ. Κ. Καρούτσος φιλοδοξεί το αργότερο ως το τέλος του μήνα να έχει ολοκληρώσει την πρότασή του προς το δικαστικό συμβούλιο των εφετών, το οποίο θα αναλάβει τον πρώτο και ουσιαστικό έλεγχο του τεράστιου προανακριτικού και ανακριτικού υλικού.
Η απόφαση του Συμβουλίου, σύμφωνα με εκτιμήσεις υψηλόβαθμων παραγόντων της δικαιοσύνης, αναμένεται ως το τέλος του χρόνου – το αργότερο στις αρχές του επομένου – προκειμένου η διαδικασία της παραπομπής των υποδίκων σε δίκη να ολοκληρωθεί με την έναρξη του 2003 και η δίκη να αρχίσει το αργότερο μέσα στον μήνα Μάρτιο.
Σύμφωνα με τις ίδιες εκτιμήσεις, το συμβούλιο των εφετών που θα αναλάβει το βαρύ και δύσκολο έργο της πρώτης και ουσιαστικής αποτίμησης της υπόθεσης της τρομοκρατίας – θα κρίνει ποιος πρέπει να δικαστεί και για τι ακριβώς, ποιος δηλαδή θα φθάσει στο εδώλιο και για ποια ακριβώς αδικήματα – θα συγκροτείται από δικαστικούς λειτουργούς που υπηρετούν στο εφετείο και μετέχουν ήδη στις συνθέσεις των δικαστικών συμβουλίων κατόπιν κληρώσεως.
Η διεξαγωγή μιας τέτοιας δίκης και με τόσους κατηγορουμένους ασφαλώς δεν είναι απλή υπόθεση. Στο Εφετείο Αθηνών αλλά κυρίως στο υπουργείο της Δικαιοσύνης οι προετοιμασίες για μια δίκη που θα διεξαχθεί άψογα και χωρίς παρατράγουδα – κάτι τέτοιο ασφαλώς θα ήταν εγκληματικό – είναι ήδη πυρετώδεις.
Ο χώρος της δίκης στις φυλακές του Κορυδαλλού όπου θα φιλοξενηθεί η ακροαματική διαδικασία έχει ήδη διαμορφωθεί, έχουν ήδη προχωρήσει οι διαδικασίες για την ασφάλεια του χώρου αλλά και για τη διαμόρφωσή του έτσι ώστε να ανταποκρίνεται στις αυξημένες ανάγκες δημοσιότητας αλλά κυρίως ασφάλειας όλων των παραγόντων της.
Εκείνο που δεν έχει ακόμη στις λεπτομέρειές του αποφασιστεί είναι η δημοσιότητα αυτής της δίκης. Το ενδεχόμενο βέβαια της «ζωντανής» τηλεοπτικής μετάδοσης έχει αποκλειστεί σε κάθε περίπτωση και, σύμφωνα με πληροφορίες από το υπουργείο Δικαιοσύνης, τέτοιο ενδεχόμενο ούτε τίθεται ούτε συζητείται καν. Παραμένει όμως ανοικτό το θέμα με τις τηλεοπτικές κάμερες, αν δηλαδή αυτές θα έχουν τη δυνατότητα να παίρνουν κάποια πλάνα, να «τραβούν» με την έναρξη της διαδικασίας και να αποχωρούν ή να αποκλειστούν εντελώς περιοριζόμενες μόνο στη λήψη εκτός ακροατηρίου (δηλώσεις δικηγόρων, υποδίκων, συγγενών και λοιπά).
Βέβαια, όπως δημοσίως έχει δηλώσει ο υπουργός Δικαιοσύνης κ. Φίλιππος Πετσάλνικος, η δίκη θα τύχει δημοσιότητας (όπως προβλέπει και το Σύνταγμά μας) και σε καμία περίπτωση δεν πρόκειται να οδηγηθούμε σε δίκη «κεκλεισμένων των θυρών».
Μάλιστα στον Κορυδαλλό, χώρο διεξαγωγής της δίκης, έχουν ήδη προβλεφθεί και προετοιμάζονται ειδικοί χώροι παραμονής των δημοσιογράφων και εξυπηρέτησης των μέσων μαζικής ενημέρωσης, ελληνικών αλλά και διεθνών, καθώς είναι εύλογο το διεθνές ενδιαφέρον για τη συγκεκριμένη δίκη.
Ωστόσο η απρόσκοπτη διεξαγωγή μιας τέτοιας δίκης, πέραν των αυτονόητων απαιτήσεων ασφάλειας που έχει, διαθέτει και πρόσθετες δυσκολίες λόγω του μεγάλου αριθμού των κατηγορουμένων αλλά και των θυμάτων και των συγγενών τους που παρίστανται στη δίκη ως πολιτική αγωγή. Σε όλους αυτούς, που αναμένεται να ξεπεράσουν τα 100 άτομα, αρκεί να προσθέσει κανείς τους συνηγόρους και των δύο πλευρών για να σχηματίζει μια εικόνα για το σκηνικό αυτής της δίκης κατά τη διάρκεια της καθημερινής ακροαματικής διαδικασίας.
Οσο όμως πολυάριθμο θα είναι το εδώλιο αλλά και τα έδρανα της πολιτικής αγωγής – όπως και εκατοντάδες μάρτυρες που θα παρελάσουν – τόσο ολιγομελής θα είναι η δικαστική έδρα. Μόνον τρεις δικαστές – εφέτες βέβαια – και ο εισαγγελέας θα είναι εκείνοι που, σύμφωνα με τον πρόσφατο αντιτρομοκρατικό νόμο, θα συγκροτήσουν το δικαστήριο που θα κρίνει το σύνολο της υπόθεσης για τα 27 σκοτεινά χρόνια δολοφονικής δράσης της 17Ν.
Τι υποστηρίζουν τώρα οι κατηγορούμενοι * Στην τελική ευθεία οι ανακρίσεις, αλλά οι εμπλεκόμενοι στην υπόθεση ανακαλούν τις απολογίες τους
Ενώ οι δικαστικές αρχές αλλά και οι αρμόδιοι παράγοντες του υπουργείου προετοιμάζονται για τη δίκη της 17Ν – τη μεγαλύτερη μεταπολεμικά που έγινε στη χώρα μας και από τις μεγαλύτερες των τελευταίων ετών σε παγκόσμια κλίμακα -, οι κατηγορούμενοι ως τρομοκράτες (προς το παρόν 18 προφυλακισμένοι και ένας, ο Αυγουστίνος Ξηρός, που διώκεται ποινικά και έχει κληθεί σε απολογία τις προσεχείς ημέρες) έχουν δώσει σαφή δείγματα γραφής για τη στάση που θα κρατήσουν στη δίκη αλλά και την υπερασπιστική τους τακτική, χωρίς ωστόσο να αποκλείεται να μεταβάλουν άποψη ή θέση κατά τη διάρκεια της δίκης καθώς ήδη ορισμένοι εξ αυτών, για παράδειγμα ο Σάββας Ξηρός, έχουν επιδείξει ως σήμερα αξιοσημείωτη ρευστότητα στο περιεχόμενο των απολογιών τους μετακινούμενοι με απίστευτη ευκολία από θέσεις και παραδοχές.
Εκείνο πάντως που γίνεται φανερό μετά και τις συμπληρωματικές απολογίες τους – το περιεχόμενό τους έχει δημοσιευθεί κατά τη διάρκεια της εβδομάδας – είναι τούτο. Οι 18 κατηγορούμενοι για συμμετοχή στη 17Ν δεν έχουν ούτε ενιαία στάση υπερασπιστικής γραμμής, ούτε ταυτότητα απόψεων και συμφερόντων. Χωρισμένοι σε ομάδες με διαφορετικά κριτήρια (οι Ξηροί μαζί λόγω συγγένειας και οι λεγόμενοι Θεσπρωτοί – Παύλος Σερίφης, Καρατσώλης και Κωστάρης), κυρίως διότι διαθέτουν τον αυτό συνήγορο – πρόκειται για τον γνωστό ποινικολόγο κ. Γιάννη Σταμούλη -, ακολουθούν διαφορετικούς δρόμους και άλλες πορείες.
Η εκ διαμέτρου αντίθετη τακτική που τηρούν μεταξύ τους οι έγκλειστοι-μέλη της 17Ν προοιωνίζεται εμφύλιο πόλεμο στο εδώλιο των κατηγορουμένων, καθώς όπως όλα δείχνουν ότι η ρήση «ο σώζων εαυτόν σωθήτω» καθορίζει τη στάση ενός εκάστου.
Ετσι οι μεν Ξηροί ανακαλούν τις ομολογίες-ποταμούς που είχαν δώσει τόσο σε προανακριτικές όσο και σε ανακριτικές αρχές, επικαλούμενοι εκ των υστέρων ψυχολογικές πιέσεις (για παράδειγμα, ο Χριστόδουλος Ξηρός), ενώ άλλοι εμμένουν σε όσα έχουν παραδεχθεί αρνούμενοι μόνον τις συμπληρωματικές κατηγορίες που τους απαγγέλθηκαν.
Στη δεύτερη κατηγορία ανήκουν μεταξύ άλλων ο Πάτροκλος Τσελέντης, ο Σωτήρης Κονδύλης αλλά και ο Κώστας Τέλιος, αρνούμενοι να μιμηθούν τους Ξηρούς και τον Δημήτρη Κουφοντίνα.
Βέβαια συνεπής στην αρχική του θέση παραμένει και ο Δ. Κουφοντίνας(ανέλαβε την πολιτική ευθύνη για τις δολοφονίες με το δικό του σκεπτικό) όπως και ο Αλέξανδρος Γιωτόπουλος, ο οποίοςπροτίμησε τη σιωπή. Στη γραμμή των αδελφών Ξηρού όμως προσχώρησαν εσχάτως ο Βασίλης Τζωρτζάτος – ανακάλεσε – αλλά και ο Διονύσης Γεωργιάδης, προκαλώντας αμφότεροι τις παραιτήσεις για λόγους επαγγελματικής αξιοπρέπειας των συνηγόρων τους.
Πόσο βέβαια οι ανακλήσεις αυτές θα καθορίσουν το αποτέλεσμα της δίκης και την πορεία της δικαστικής κρίσης είναι θέμα που θα κριθεί επ’ ακροατηρίω αλλά, όπως τονίζουν έγκριτοι δικαστικοί και νομικοί, οι ανακλήσεις αυτές ελάχιστα ως ανύπαρκτα οφέλη μπορεί να προσκομίσουν στους κατηγορουμένους.
Ετσι κι αλλιώς όλα στη δίκη θα κριθούν, όπως και τα μεγάλα θέματα της παραγραφής, των διατάξεων του ισχύοντος αντιτρομοκρατικού νόμου, των αποδείξεων, των ισχυρισμών και των θέσεων όλων των πλευρών και όλων των παραγόντων.