Εντονο πολιτικοδικαστικό παρασκήνιο βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη εν όψει της τελικής και αμετάκλητης φάσης της συνταγματικής αναθεώρησης, μιας κατ’ εξοχήν πολιτικής διαδικασίας που ολοκληρώνεται με την Ανάσταση του Λαζάρου και προτού η Μεγάλη Εβδομάδα μάς εισάγει στην περισυλλογή και στο πένθος.
Και ενώ από τις περίπου 30 αναθεωρητέες διατάξεις που αφορούν άμεσα ή έμμεσα τη δικαστική λειτουργία οι 29 έχουν σχεδόν εκκαθαριστεί, δηλαδή έχουν «κλειδώσει» και εισάγονται προς ψήφιση χωρίς να προκαλούν τριβές σε κυβέρνηση και αντιπολίτευση και κλυδωνισμούς στο εσωτερικό των κομμάτων, μία, εκείνη που αφορά την επιλογή της ηγεσίας της Δικαιοσύνης από την εκάστοτε κυβέρνηση, παραμένει ακόμη ανοικτή.
* Διεργασίες και σενάρια
Η τελική μορφή της, από την οποία θα εξαρτηθεί ποιοι θα είναι οι υποψήφιοι για τις κορυφαίες θέσεις της δικαστικής ιεραρχίας προσεχώς και κυρίως σε ό,τι αφορά την επιλογή νέου εισαγγελέα του Αρείου Πάγου άμεσα ο κ. Π. Δημόπουλος ολοκληρώνει την επιτυχημένη, κατά κοινή ομολογία, θητεία του σε περίπου τρεις μήνες (στο τέλος Ιουνίου) , προσδίδει χαρακτήρα επείγοντος στο όλο θέμα αλλά και πρακτικής σκοπιμότητας.
Ετσι σε κυβέρνηση και αντιπολίτευση αλλά και στα υψηλά κλιμάκια του δικαστικού σώματος τον τελευταίο καιρό εντείνονται οι διεργασίες και τα σενάρια για την οριστικοποίηση της διάταξης εκείνης που θα καθορίζει ποιοι θα είναι οι υποψήφιοι για τη μοναδική θέση του εισαγγελέα του Αρείου Πάγου ή, άλλως, από ποια δεξαμενή θα μπορεί η κυβέρνηση να αντλήσει υποψηφίους. Μόνο από τους αντεισαγγελείς του ανωτάτου δικαστηρίου (12 τον αριθμό) ή και από το σύνολο των αρεοπαγιτών, οι οποίοι ξεπερνούν τους 50;
Στις παραμέτρους που επιτείνουν τη ρευστότητα πρέπει βέβαια να προστεθεί κατ’ αρχήν το γεγονός ότι, προτού καλά καλά στεγνώσει το μελάνι του νέου Συντάγματος, η διάταξη για την επιλογή της ηγεσίας της Δικαιοσύνης στο κεφάλαιο εκείνο που θα αναφέρεται στην επιλογή του εισαγγελέα του Αρείου Πάγου θα τύχει άμεσης εφαρμογής (στο τέλος Ιουνίου). Επίσης οι αντεισαγγελείς που σήμερα υπηρετούν στον Αρειο Πάγο είναι γνωστοί καθώς και τα προσόντα που διαθέτουν. Το ίδιο άλλωστε συμβαίνει και με τον μακρύ κατάλογο των αρεοπαγιτών.
* Οι συζητήσεις στην Επιτροπή
Επιπλέον, κατά τη διάρκεια της συζήτησης και μορφοποίησης των συνταγματικών διατάξεων από την Ολομέλεια της Βουλής, βουλευτές τόσο της συμπολίτευσης όσο και της αντιπολίτευσης υπερασπίστηκαν τη θέση ο εισαγγελέας του Αρείου Πάγου να είναι μόνο εισαγγελέας. Δηλαδή να επιλέγεται από τους αντεισαγγελείς και να μένουν έξω από την επιλογή οι αρεοπαγίτες. Στο ίδιο μήκος κύματος κινήθηκε άλλωστε και η Επιτροπή για την αναθεώρηση του Συντάγματος κατά το πρώτο στάδιο της αναθεωρητικής διαδικασίας, και μάλιστα ομόφωνα.
Το έργο της, που αποτέλεσε και τη μαγιά της αναθεώρησης, περιελάμβανε μεταξύ άλλων διάταξη σύμφωνα με την οποία ο εισαγγελέας του Αρείου Πάγου στο εξής θα επιλεγόταν από το εισαγγελικό σώμα. Αλλωστε ταυτόσημη θέση εξέφρασε και η Ολομέλεια της Εισαγγελίας του Αρείου Πάγου, μηδέ του εισαγγελέως του ανωτάτου δικαστηρίου κ. Π. Δημόπουλου (ο οποίος προέρχεται από το δικαστικό σώμα) εξαιρουμένου.
ΕΝΔΕΧΟΜΕΝΑ Τι θα γίνει στη Βουλή
Και ενώ η Επιτροπή αναθεώρησης ομόφωνα πρότεινε ό,τι πρότεινε για την επιλογή του κορυφαίου παράγοντα της εισαγγελικής αρχής, η θέση της δεν υιοθετήθηκε τελικά από την κυβέρνηση κατά την επεξεργασία των διατάξεων του Συντάγματος από την Ολομέλεια, παρά την υποστήριξή της κατ’ ιδίαν από βουλευτές της (όπως και από βουλευτές της αντιπολίτευσης).
Ο εισηγητής της κυβερνητικής πλειοψηφίας, αν και θιασώτης προσωπικά της άποψης η επιλογή για την κορυφαία θέση της εισαγγελικής αρχής να γίνεται από αντεισαγγελέα του Αρείου Πάγου, τελικώς συντάχθηκε με την αντίθετη άποψη, την οποία ενστερνίστηκε και ο Πρωθυπουργός. Ετσι κατά την ψήφιση των συνταγματικών διατάξεων την προσεχή εβδομάδα τίποτε δεν φαίνεται πως έχει κλείσει για την επιλογή του ανώτατου παράγοντα της εισαγγελικής αρχής. Ολα θα εξαρτηθούν από το πώς η Βουλή θα κληθεί να ψηφίσει τις αναθεωρητέες διατάξεις. Και εδώ μπορεί να συμβούν πολλά. Μπορεί οι διατάξεις να ψηφιστούν ως εισάγονται (με ένα «ναι» ή ένα «όχι») ή να γίνει δεκτό το αντίθετο. Να υπάρξουν τροπολογίες έστω και την τελευταία στιγμή (εκπρόθεσμες) που θα μεταβάλουν την αρχική μορφή των συνταγματικών ρυθμίσεων, τροποποιώντας το περιεχόμενό τους.
Αν συμβεί το πρώτο (της άποψης αυτής φέρεται υπέρμαχος ο Πρόεδρος της Βουλής), τα περιθώρια μεταβολής είναι ανύπαρκτα. Αν συμβεί το δεύτερο (αναμένεται να κατατεθεί τροπολογία από βουλευτές της αντιπολίτευσης), όλα «παίζονται» και για την επιλογή της ηγεσίας της Δικαιοσύνης αλλά και για άλλα θέματα όπου και βουλευτές του κυβερνώντος κόμματος έχουν εκφράσει διάφορη θέση από εκείνη των αναθεωρητέων διατάξεων.