Πολύς λόγος γίνεται τελευταία –και είναι απολύτως κατανοητό– για την προβληματική απόδοση του δικαστικού μας συστήματος, την καθυστέρηση στην απονομή της δικαιοσύνης, τις ευθύνες για την παγιωμένη πραγματικότητα, ενώ διατυπώνονται προτάσεις για λύσεις από πάρα πολλές πλευρές.
Δεν είναι λίγοι κι εκείνοι, που πατώντας πάνω στα υπαρκτά προβλήματα της Δικαιοσύνης και τις αυτονόητες ευθύνες και των δικαστών για την κατάσταση που επικρατεί, προσφέρονται στην οικοδόμηση ενός αντιδικαστικού μετώπου, ίσως στη λογική των εύκολων προσεγγίσεων, αλλά και των λαϊκιστικών εκδοχών στην προσέγγιση των προβλημάτων.
Οι ευθύνες πολιτείας, κατά κύριο λόγο, δικαστών, δικηγόρων και της κοινωνίας είναι δεδομένες και βέβαια το ποσοστό ευθύνης δεν είναι το ίδιο για όλους. Το μεγάλο μερίδιο ανήκει στο κράτος, τουτέστιν στα κόμματα που κατά καιρούς κυβέρνησαν ή αντιπολιτεύθηκαν, διότι και η αντιπολίτευση έχει κι αυτή –μικρότερο, αλλά– μερίδιο ευθύνης.
Στα πάρα πολλά που έχουν κατά καιρούς τεθεί ως αιτίες της αναποτελεσματικής λειτουργίας του δικαστικού μας συστήματος, θέτω μία ακόμη πτυχή που είναι σημαντική. Οι εξαιρετικά συχνές αλλαγές βασικών νομοθετημάτων, που καθορίζουν την απονομή της δικαιοσύνης και την παροχή δικαστικής προστασίας στους πολίτες, όπως είναι οι κώδικες, είτε πρόκειται για τους ποινικούς κώδικες είτε πρόκειται για τον κώδικα της Πολιτικής Δικονομίας.
Κάθε τρεις και λίγο οι βασικές τους διατάξεις αλλάζουν, υφίστανται αλλοιώσεις και μεταβολές, με αποτέλεσμα τα θεμελιώδη αυτά νομοθετικά κείμενα να μοιάζουν με την πάροδο του χρόνου με χιλιομπαλωμένα ρούχα που έχουν φθάσει στο σημείο να μην αναγνωρίζεται το αρχικό ύφασμα…
Ολες οι κυβερνήσεις, άλλες λιγότερο κι άλλες περισσότερο, έχουν κάνει παρεμβάσεις στους κώδικες, ορισμένες φορές φθάνοντας σε αλλαγές οι οποίες οδήγησαν σε κατεδαφίσεις που είναι δύσκολο να διορθωθούν, ακόμη και με παρεμβάσεις που θυμίζουν τα μανταρίσματα, που έκαναν οι έμπειρες μοδίστρες της παλιάς εποχής.
Μήπως είναι καιρός, λοιπόν, να αποφασίσουν τα πολιτικά κόμματα, όπως γίνεται και στην Ε.Ε., να μην τροποποιούνται οι κώδικες αν δεν περάσει μια πενταετία; Kάτι που έχει συμφωνηθεί ήδη στην Ε.Ε. για τους κανονισμούς και έχει αποδώσει. Μπορεί μια τέτοια συμφωνία, που δεν είναι δύσκολο να επιτευχθεί, να αφήσει για ένα διάστημα στην ησυχία της την ισχύουσα νομοθεσία, να αφήσει και τους δικαστές σε ηρεμία να γνωρίζουν κάθε φορά τι ισχύει και τι έχει αλλάξει – και το κυριότερο: τους πολίτες, που έχουν δικαίωμα στην ασφάλεια δικαίου. Βασικό στοιχείο ενός κράτους δικαίου και μιας δημοκρατίας. Ετσι δεν είναι;