Η σύλληψη µεταξύ των άλλων από τη βελγική εισαγγελία και της Ελληνίδας ευρωβουλευτού Εύας Καϊλή για το σκάνδαλο διαφθοράς με το Κατάρ και Ευρωπαίους αξιωματούχους προκάλεσε, όπως ήταν φυσικό, πολιτικό σεισμό σε όλη την Ευρώπη και στη χώρα μας.
Οι βελγικές αρχές, αστυνομία, Δικαιοσύνη και άλλες κρατικές υπηρεσίες συντονίστηκαν από καιρό, ερεύνησαν διάφορες πτυχές της υπόθεσης, αξιοποίησαν πληροφορίες, αξιολόγησαν δεδομένα και μαρτυρίες και κατέληξαν σε αιφνιδιαστικές συλλήψεις και κατ’ οίκον έρευνες, την περασμένη Παρασκευή, για εκείνους που έκριναν ότι είχαν σε αυτή τη φάση εμπλοκή στο σκάνδαλο.
Ουδείς μέχρι τις συλλήψεις, ούτε υψηλόβαθμοι αξιωματούχοι του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου ή άλλων ευρωπαϊκών αρχών, είχε γνώση των ερευνών, που, όπως επιβεβαιώνουν πλέον οι βελγικές αρχές, είχαν ξεκινήσει από μήνες, τουλάχιστον από τον Ιούλιο, και εξελίσσονταν υπό καθεστώς πλήρους μυστικότητας.
Η απαρέγκλιτη τήρηση της μυστικότητας, που συνέβαλε σίγουρα στη θετική κατάληξη των ερευνών για το σκάνδαλο με τη διαφθορά στο Ευρωκοινοβούλιο, αποτελεί το πρώτο από τα πολλά μαθήματα που μας παραδίδει το Βέλγιο σε αυτή την πρωτόγνωρη ιστορία.
Στην Ελλάδα, τήρηση μυστικότητας και έρευνες είναι δύο πραγματικότητες που δεν συναντώνται, παρά μόνον κατ’ εξαίρεση. Διότι στις περισσότερες περιπτώσεις που ερευνάται μια σοβαρή υπόθεση, δεν προλαβαίνει μάρτυρας να εξεταστεί και η κατάθεσή του γίνεται φύλλο και φτερό, δημοσιεύεται σχεδόν αυτούσια στα μέσα ενημέρωσης, τα οποία, όχι λίγες φορές, δίνουν την εντύπωση ότι «μετέχουν» στις έρευνες· τόσο γρήγορα πληροφορούνται τα πάντα.
Ενδεικτική η πολύ πρόσφατη περίπτωση, που έχουν διαταχθεί δύο εισαγγελικές έρευνες, και κρίσιμες μαρτυρίες για την υπόθεση της «Κιβωτού του Κόσμου» διέρρευσαν πριν ακόμη στεγνώσει το μελάνι των καταθέσεων…
Και ασφαλώς αυτό δεν γίνεται πρώτη αλλά χιλιοστή φορά σε πολλές υποθέσεις, με ό,τι αυτό μπορεί να συνεπάγεται για την επιτυχή έκβαση μιας έρευνας και για τις σκοπιμότητες των διαρροών.
Το δεύτερο μάθημα που μας παραδίδει το Βέλγιο –και είναι εξίσου σημαντικό με το πρώτο– είναι πώς διαχειρίζονται οι εισαγγελικές αρχές τις έρευνες, τους εμπλεκομένους, την ενημέρωση και το τεκμήριο αθωότητας.
Επίσημες ανακοινώσεις της εισαγγελίας, χωρίς ασάφειες, περιττά λόγια, με ουσιαστική πληροφόρηση, προσφέρουν ενημέρωση στον Τύπο και του δίνουν τη δυνατότητα και την ασφάλεια να αξιολογήσει και να ερευνήσει περαιτέρω. Οχι στείρες αρνήσεις, συνηθισμένος τρόπος αντιμετώπισης των ελληνικών δικαστικών αρχών, που άθελά τους τροφοδοτούν την παραπληροφόρηση και το μπάχαλο της ενημέρωσης, όπου ό,τι τη μια μέρα λέγεται ως δεδομένο και την άλλη διαψεύδεται χωρίς καμία αιτιολογία.
Οσο για την προστασία προσωπικών δεδομένων και το τεκμήριο αθωότητας των εμπλεκομένων, η κατάσταση στη χώρα μας όσο πάει και γίνεται χειρότερη.
Στο Βέλγιο για μια τόσο σοβαρή υπόθεση, δυσώδους σκανδάλου, δεν είδαμε πλάνα προσαγωγών, τηλεδίκες, καταδίκες από τηλεοράσεως, πληροφορίες στον αέρα εις βάρος της έρευνας, παρά μόνον απόλυτη προσήλωση των αρμοδίων αρχών να στηριχθεί η υπόθεση. Χρήσιμα μαθήματα που τα έχουμε τόσο μεγάλη ανάγκη…