Με τη Δικαιοσύνη να αποτελεί βασική προτεραιότητα στη νέα κυβερνητική θητεία και η επίλυση των χρόνιων παθογενειών της να συνιστά, πέραν των άλλων, σημαντικό προαπαιτούμενο για τη ροή των χρημάτων από το Ταμείο Ανάκαμψης, η επιλογή νέας ηγεσίας στον Αρειο Πάγο αποκτά, εκ των πραγμάτων, πρόσθετη σημασία.
Η κυβέρνηση καλείται εντός του Ιουλίου να επιλέξει νέο πρόεδρο και νέο εισαγγελέα για τον Αρειο Πάγο, σε μια συγκυρία όπου οι όποιες επιλογές οφείλουν να υπηρετούν την αδήριτη ανάγκη για μεταρρυθμίσεις, με δεδομένα τα τεράστια προβλήματα στην απονομή δικαιοσύνης και κορυφαίο όλων την καθυστέρηση στην έκδοση αποφάσεων.
Οι επικείμενες επιλογές για τις κορυφαίες θέσεις της δικαστικής ιεραρχίας αποτελούν ένα από τα μεγάλα στοιχήματα της κυβέρνησης.
Η ταυτόχρονη αποχώρηση από την ηγεσία του Αρείου Πάγου του Ισίδωρου Ντογιάκου από την Εισαγγελία και της Μαρίας Γεωργίου από την προεδρία, δίδουν τη δυνατότητα στην κυβέρνηση για νέες επιλογές ανωτάτων δικαστικών λειτουργών, με το κριτήριο ότι θα συμβάλουν στην προσπάθεια που έχει εξαγγελθεί από τον πρωθυπουργό για αλλαγές μεγάλης έκτασης στον χώρο της Δικαιοσύνης.
Ο πήχυς των νέων επιλογών έχει τοποθετηθεί ψηλά, όχι μόνον λόγω της συγκυρίας και της ανάγκης η νέα ηγεσία να συμβάλει στις εξαγγελθείσες αλλαγές, αλλά επιπλέον διότι η ηγεσία που αποχώρησε από τον Αρειο Πάγο άφησε έργο το οποίο κατά κοινή ομολογία οφείλει να συνεχιστεί.
Η θητεία Ντογιάκου στην Εισαγγελία του ανωτάτου δικαστηρίου, παρά τις έντονες επικρίσεις που δέχθηκε, κυρίως από την αξιωματική αντιπολίτευση, κρίνεται εξαιρετικά επιτυχημένη από ανώτατους δικαστικούς. Ο Ισίδωρος Ντογιάκος ταυτίστηκε με στιβαρές εισαγγελικές παρεμβάσεις σε κρίσιμα θέματα, όπως το μεταναστευτικό ή την αντιμετώπιση της τραγωδίας στα Τέμπη, αλλά και την υπόθεση των παρακολουθήσεων, όπου κράτησε «σκληρή» γραμμή.
Αλλά και η Μαρία Γεωργίου κατά τη δίχρονη θητεία της στην προεδρία του Αρείου Πάγου ταυτίστηκε με την προσπάθεια που η ίδια ξεκίνησε για απομάκρυνση από το δικαστικό σώμα ανεπαρκών δικαστικών (απολύθηκαν 22 συνολικά) και πρωτίστως με το μήνυμα που εξέπεμψε πως και οι δικαστές έχουν ευθύνη για την κατάσταση που επικρατεί στη Δικαιοσύνη, ευθύνη την οποία πρέπει στο ακέραιο να αναλάβουν.
Οι προτεινόμενοι
Με αυτά τα δεδομένα η νέα πολιτική ηγεσία του υπουργείου Δικαιοσύνης, με επικεφαλής τον υπουργό Γιώργο Φλωρίδη, αναμένεται εντός του Ιουλίου και αφού ολοκληρωθεί η προεπιλογή που προβλέπει ο νόμος από τη Βουλή, να υποβάλει στο υπουργικό συμβούλιο την πρότασή του για τον Αρειο Πάγο. Η διαδικασία στη Βουλή, όπου θα κληθούν ανώτατοι δικαστικοί για να κριθούν σε ένα πρώτο στάδιο επιλογής από την Επιτροπή Θεσμών και Διαφάνειας, ήδη έχει ξεκινήσει, καθώς έχουν αποσταλεί οι σχετικοί κατάλογοι με βάση τη δικαστική επετηρίδα.
Να σημειωθεί πως η κυβέρνηση θα επιλέξει τώρα νέα ηγεσία μόνον για τον Αρειο Πάγο, καθώς στο Ελεγκτικό Συνέδριο παραμένει ο Ιωάννης Σαρμάς, που διετέλεσε και υπηρεσιακός πρωθυπουργός (η θητεία του λήγει τον Νοέμβριο), ενώ στην κορυφή του Συμβουλίου της Επικρατείας παραμένει για έναν ακόμη χρόνο η Ευαγγελία Νίκα, η οποία είχε επιλεγεί το 2022 από την κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας. Σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ», η κυβέρνηση προσανατολίζεται σε επιλογή ανώτατων δικαστικών λειτουργών που θα μπορούν να παραμείνουν στις κορυφαίες θέσεις της δικαστικής ιεραρχίας τουλάχιστον για δύο χρόνια.
Η προώθηση των μεταρρυθμίσεων και η επιτάχυνση στην απονομή δικαιοσύνης είναι οι μεγάλες προκλήσεις των διαδόχων της Μαρίας Γεωργίου και του Ισίδωρου Ντογιάκου.
Οι εξαιρετικά ικανοί δικαστικοί λειτουργοί –σήμερα είναι αντιπρόεδροι του Αρείου Πάγου– Νικόλαος Πιπιλίγκας και Γεώργιος Χριστοδούλου, θα μπορούσαν να επιλεγούν για την προεδρία του Αρείου Πάγου, αν η κυβέρνηση αποφάσιζε για πρόεδρο μονοετούς θητείας.
Ωστόσο, το πρόταγμα των επικείμενων μεταρρυθμίσεων και αλλαγών και η προσδοκώμενη συμβολή σε αυτό από τη νέα ηγεσία που θα επιλεγεί για το ανώτατο δικαστήριο, έχουν, σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ», μετρήσει στην κυβέρνηση, οδηγώντας τη σε αναζήτηση της νέας ηγεσίας από ανώτατους δικαστικούς που έχουν μπροστά τους τουλάχιστον δύο χρόνια.
Με αυτό το δεδομένο, η συζήτηση πλέον επικεντρώνεται σε πολλούς και ικανούς ανώτατους δικαστικούς, ανάμεσα στους οποίους ξεχωρίζουν οι υποψηφιότητες της Μαρίας Λεπενιώτη και της Ιωάννας Κλάπα, που είναι και αρεοπαγίτες. Kαι οι δύο αποτελούν σημαντικές προσωπικότητες στο δικαστικό σώμα με διακριτή δικαστική διαδρομή.
Η Μαρία Λεπενιώτη έχει συνδέσει τη δικαστική της καριέρα με τη στιβαρή προεδρία της στην πολυετή δίκη της Χ.Α. και άλλων σοβαρών ποινικών υποθέσεων. Αντίστοιχα, η Ιωάννα Κλάπα υπήρξε ανακρίτρια στην υπόθεση της Χ.Α. και μετείχε ενεργά στις πρόσφατες αποφάσεις του Αρείου Πάγου, με τις οποίες στηρίχθηκαν οι νομοθετικές ρυθμίσεις για αποκλεισμό του Ηλία Κασιδιάρη από την εκλογική διαδικασία.
Ο εισαγγελέας
Σε ό,τι αφορά την επιλογή νέου εισαγγελέα στον Αρειο Πάγο, την πιο νευραλγική θέση της δικαστικής ιεραρχίας, η κυβέρνηση, σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ», έχει αποκλείσει το ενδεχόμενο επιλογής από το δικαστικό σώμα. Ως εκ τούτου, η συγκεκριμένη θέση θα καλυφθεί από το εισαγγελικό σώμα, με την ομάδα των επικρατέστερων να περιορίζεται στους σημερινούς αντεισαγγελείς του ανωτάτου δικαστηρίου.
Σύμφωνα με πληροφορίες εξετάζονται πολλές υποψηφιότητες, με εκείνη της αντεισαγγελέως του Αρείου Πάγου Γεωργίας Αδειλίνη να συζητείται περισσότερο, χωρίς ωστόσο να αποκλείονται και άλλες, όπως της Μαριάνας Ψαρουδάκη, που διετέλεσε στο παρελθόν και οικονομική εισαγγελέας, του Βασίλη Παππαδά, που υπηρέτησε τελευταία στην κρίσιμη θέση για τον έλεγχο του «πόθεν έσχες» των βουλευτών, καθώς και άλλων ανώτατων εισαγγελέων, όπως η Βιργινία Σακελλαροπούλου που έχει την ευθύνη των αθλητικών θεμάτων.
Η υποψηφιότητα της Γεωργίας Αδειλίνη φαίνεται να συγκεντρώνει περισσότερες πιθανότητες, ωστόσο την τελική απόφαση, όπως για όλες τις επιλογές, θα λάβει το υπουργικό συμβούλιο έπειτα από εισήγηση του νέου υπουργού Δικαιοσύνης Γιώργου Φλωρίδη. Η εν λόγω ανώτατη εισαγγελική λειτουργός θεωρείται συγκροτημένη, με κατάρτιση και σύνεση, στοιχεία τα οποία της δίνουν προβάδισμα, χωρίς ωστόσο να αποκλείεται και οποιαδήποτε άλλη επιλογή.
Οι σχετικές διεργασίες τόσο στο υπουργείο Δικαιοσύνης όσο και σε ανώτατο κυβερνητικό επίπεδο βρίσκονται σε πλήρη εξέλιξη. Μάλιστα, την προσεχή εβδομάδα ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης θα διαβουλευθεί με τη νέα πολιτική ηγεσία του υπουργείου Δικαιοσύνης για το συγκεκριμένο ζήτημα.
Οι αντιπρόεδροι
Πέραν της νέας ηγεσίας στον Αρειο Πάγο, νέο εισαγγελέα και νέο πρόεδρο, η κυβέρνηση καλείται να επιλέξει και νέους αντιπροέδρους τόσο στον Αρειο Πάγο, πέντε συνολικά, όσο και στο Συμβούλιο της Επικρατείας, όπου μένουν κενές τρεις θέσεις λόγω αποχωρήσεων. Συνολικά, δηλαδή, έχει να επιλέξει οκτώ ανώτατους δικαστικούς για θέσεις αντιπροέδρων, αριθμός που δίνει τη δυνατότητα επιλογών οι οποίες θα καθορίσουν τη δικαστική επετηρίδα για τα επόμενα χρόνια.