Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι το συμφέρον του συνόλου και η δημοσιονομική πειθαρχία οφείλουν να προστατεύονται κατά απόλυτη προτεραιότητα από την κυβέρνηση. Είναι αυτονόητο επίσης, πως δεν είναι δυνατόν να υπάρχει διαφορετική πολιτική μεταχείριση πολιτών που έχουν τα ίδια δικαιώματα. Δεν είναι δυνατόν, για παράδειγμα, η κυβέρνηση να νομοθετεί για κατ’ εξαίρεση παροχές, αν αυτές δεν δικαιολογούνται από πολύ σοβαρά δεδομένα, όπως είναι η κάλυψη έκτακτων και εξαιρετικά επειγουσών αναγκών για τους πυροπαθείς και τους πλημμυροπαθείς.
Ομως σε άλλες περιπτώσεις, όπως αυτή που ανέκυψε με την απόφαση του Ελεγκτικού Συνεδρίου για τις συντάξεις των δικαστικών, τα πράγματα είναι πολύπλοκα και θεσμικά σύνθετα.
Ας τα πάρουμε με τη σειρά. Οι δικαστές –όπως όλοι– έχουν δικαίωμα να προσφεύγουν δικαστικά, όπου το Σύνταγμα ορίζει, για να υποβάλλουν αιτήματα δικαστικής προστασίας, ανάμεσα στα οποία και οικονομικής φύσεως. Ομως για την ικανοποίησή τους ή μη, οφείλουν οι δικαστικοί σχηματισμοί να μη μένουν μόνον στην ερμηνεία δεδομένων συνταγματικών διατάξεων, που σωστά επιφυλάσσουν ειδική μισθολογική μεταχείριση για τους δικαστικούς.
Οφείλουν να κρίνουν τα οικονομικά αιτήματα του δικαστικού σώματος, λαμβάνοντας σοβαρά υπόψη τους και άλλα κριτήρια, όπως εκείνο της δημοσιονομικής συγκυρίας, αλλά και της ανάγκης να διαφυλαχθεί η οικονομική σταθερότητα για όλους, που επιτεύχθηκε με θυσίες και απώλειες τα χρόνια της οικονομικής κρίσης.
Κάτι τέτοιο, δυστυχώς, δεν έγινε με την απόφαση του Μισθοδικείου (το ειδικό δικαστήριο που δικάζει τα οικονομικά αιτήματα των δικαστικών) που εξέδωσε αρχικά την απόφαση αναπροσαρμογής των συντάξεων των δικαστικών στα επίπεδα πριν από το 2012. Και βέβαια δεν έγινε ούτε από την Ολομέλεια του Ελεγκτικού Συνεδρίου, η οποία ασχολήθηκε με το θέμα, έπειτα από προσφυγές συγκεκριμένων επίτιμων ανώτατων δικαστών.
Εύλογα θα αναρωτηθεί κάποιος. Μα είναι δυνατόν η δικαιοσύνη να αποφασίζει και με δημοσιονομικά κριτήρια; H απάντηση είναι «ναι» καθώς δεν είναι λίγες οι φορές που η δικαιοσύνη αποφάσισε πρωτίστως με δημοσιονομικά κριτήρια και στήριξε την οικονομική σταθερότητα της χώρας.
Για παράδειγμα, θα αναφέρω σημαντικότατες αποφάσεις του ΣτΕ και του Ελεγκτικού Συνεδρίου που έκριναν συνταγματικές, νομοθετικές επιλογές για μειώσεις μισθών και συντάξεων τα χρόνια της κρίσης, όπως έκριναν συνταγματικό το λεγόμενο PSI, που προέβλεψε διαδικασίες αναδιάρθρωσης του ελληνικού χρέους.
Από την άλλη πλευρά βέβαια, οι δικαιολογημένες αντιδράσεις για τις συντάξεις των δικαστών δεν μπορεί να οδηγούν σε καλλιέργεια αντιδικαστικού μετώπου, σε μια λογική λαϊκισμού, που δεν ωφελεί τους θεσμούς και βλάπτει τη δημοκρατία.