Τελικά οι ομολογίες των τρομοκρατών δεν είναι τόσο εύκολη υπόθεση. Τα «πιστόλια» της οργάνωσης αλλά και οι «παππούδες» αποφασίζουν να μιλήσουν κάνοντας τις δικές τους εκτιμήσεις, τους δικούς τους προσωπικούς και οικογενειακούς λογαριασμούς, προσμετρώντας ζημιές και οφέλη και επιχειρώντας τώρα να διαμορφώσουν το σκηνικό της αυριανής τους δίκης.
Ανθρωποι που έχουν δοκιμαστεί στις σκληρές διαδικασίες του συνωμοτισμού, που έχουν βάψει – σχεδόν όλοι – τα χέρια τους με αίμα, είναι «άνθρωποι που ξέρουν να εκτιμήσουν την πραγματικότητα» (το σχόλιο ανήκει σε κάποιον που ζει τις ανακρίσεις από τα μέσα) και να «αντιληφθούν πως ό,τι κάνουν σήμερα θα το βρουν μπροστά τους αύριο».
Και το αύριο για τους τρομοκράτες της πρώτης και της δεύτερης γενιάς, για τους «πιστολάδες» αλλά και τα ιστορικά στελέχη της 17Ν, είναι ένα. Το εδώλιο, η βαριά καταδίκη και το να πεθάνουν στη φυλακή. Και αυτή η προοπτική για τους τρομοκράτες που έμαθαν να ζουν 27 χρόνια στο σκοτάδι, σκοτώνοντας ασύλληπτοι, είναι μια ζοφερή προοπτική. Τόσο ζοφερή όσο και η πραγματικότητα των αποδείξεων αλλά και των δεδομένων που δεν μπορούν να αμφισβητήσουν.
Εδώ κάπου λοιπόν κρύβεται το κλειδί που «ανοίγει» τα στόματα, εδώ βρίσκονται πολλές από τις απαντήσεις στο αυτονόητο ερώτημα γιατί οι τρομοκράτες μιλούν και δεν προτιμούν την άκαμπτη στάση της μη παραδοχής.
Για να φωτίσουμε το παρασκήνιο των ομολογιών, να δούμε τι πραγματικά συμβαίνει μόλις ένας από τους τρομοκράτες συλληφθεί και αρχίσει η ανάκρισή του, είναι ίσως χρήσιμο να πιάσουμε το νήμα από την αρχή. Να δούμε τα κίνητρα, τα οφέλη και τις ζημιές, τις δυνατότητες αλλά και τα αδιέξοδα για να κατανοήσουμε πώς ένας «πιστολάς» που τον βαρύνουν κάμποσοι φόνοι και κάποια χρόνια βαθιάς παρανομίας συλλαμβανόμενος μιλάει και τα λέει όλα.
Κατ’ αρχήν, όπως διαβεβαιώνουν άνθρωποι που μπορούν να έχουν πρόσβαση στο τεράστιο – πρωτοφανής ο όγκος – προανακριτικό υλικό, οι τρομοκράτες έχουν από την πρώτη στιγμή της σύλληψής τους – ακόμη και από τις πρώτες ημέρες των πρώτων συλλήψεων – να αντιμετωπίσουν την πραγματικότητα των ευρημάτων, των δεδομένων που έχει στα χέρια της η Αντιτρομοκρατική, ένα απίστευτο πλήθος πληροφοριών για τη δράση τους που έχουν από καιρό συγκεντρωθεί, αξιολογηθεί και αξιοποιηθεί, τις ομολογίες συντρόφων τους που τους έχουν ήδη «δώσει» αλλά και – το σημαντικότερο – την αμείλικτη πραγματικότητα ότι πια βρίσκονται στα χέρια της Αστυνομίας, τα περιθώρια είναι ανύπαρκτα και το αδιέξοδό τους δεδομένο.
«Κολλημένοι στον τοίχο», όπως έλεγε αρμόδια πηγή, και με με το αίσθημα της αυτοσυντήρησης αυξημένο – και αυτό είναι λογικό και ερμηνεύσιμο για τέτοια άτομα – δεν έχουν και πολλές επιλογές.
Η προοπτική της βαριάς καταδίκης, να πεθάνουν δηλαδή στη φυλακή, να μη διασώσουν έστω και κάτι την ύστατη στιγμή, η αγωνία τους να προστατεύσουν συγγενικά τους πρόσωπα, να βρουν μια διέξοδο στο αδιέξοδό τους είναι μόνο μια πτυχή από τον τρόπο που αντιμετωπίζουν την πραγματικότητα της σύλληψής τους.
* Το παρασκήνιο των καταθέσεων
Η ανταπόδοση επίσης των καρφωμάτων που έχουν ήδη δεχθεί από συντρόφους τους, η εκδικητικότητα για «δοσίματα» που τους είναι πια γνωστά και εμφανή, οι παλιοί λογαριασμοί που υπάρχουν ανάμεσα στα μέλη της 17Ν – γιατί και αυτοί είχαν τα δικά τους εσωτερικά προβλήματα αλλά και τις δικές τους προσωπικές επιλογές μέσα στην οργάνωση, όπως μας επεσήμανε αρμόδια πηγή -, όλα λειτουργούν και στρώνουν το χαλί για τις ομολογίες.
Και σε όλα αυτά που για τον καθένα από τους τρομοκράτες της πρώτης αλλά και της δεύτερης γενιάς λειτουργούν ξεχωριστά, να προστεθούν τα αδιάσειστα πειστήρια, τα ευρήματα που δεν αφήνουν και πολλά περιθώρια, οι αποδείξεις και τα ντοκουμέντα που έχουν στα χέρια τους οι διωκτικές αρχές, τα οποία είναι δύσκολο κανείς να υπερπηδήσει και να ξεπεράσει.
* Το «κλειδί» του νόμου
Εκείνο όμως που πραγματικά παίζει καθοριστικό ρόλο και οι αρχικές αρνήσεις των τρομοκρατών – διότι ουδείς προσήλθε ανακρινόμενος και ομολόγησε αμέσως – μετατρέπονται σε αποκαλυπτικές απολογίες-ομολογίες είναι, όπως διαβεβαιώνουν αρμόδιες πηγές, ο αντιτρομοκρατικός νόμος. Ενας νόμος που ελάχιστοι πίστεψαν και ακόμη λιγότεροι πρόβλεψαν τη χρησιμότητά του.
«Ακόμη και εμείς που φτιάχναμε τις διατάξεις του», θα μας πει ένας από εκείνους – τους λίγους, είναι η αλήθεια – που μετείχαν στη νομοπαρασκευαστική επιτροπή του υπουργείου Δικαιοσύνης, «δεν μπορούσαμε να φανταστούμε πόσο πολύτιμος, πόσο χρήσιμος θα αποδεικνυόταν στην πράξη αυτός ο νόμος». Για να παραδεχθεί στη συνέχεια: «Ακόμη κι εγώ πίστευα ότι σιγά μην πιάσουμε τους τρομοκράτες με τον νόμο!».
Και όμως, όπως διαβεβαιώνουν εκείνοι που ξέρουν καλά τι γίνεται στις έρευνες, ο Αντιτρομοκρατικός είναι ένα μεγάλο, ισχυρό για τους περισσότερους, κίνητρο για να παραδεχθούν πολλά και να επιβεβαιώσουν όσα δεν μπορούν να αρνηθούν.
Οι ρυθμίσεις του για επιεικέστερη μεταχείριση των μεταμεληθέντων τρομοκρατών και οι ευεργετικές συνέπειές του εν όψει της επερχόμενης δικαστικής κρίσης κάνουν πολλούς και να μιλούν και να ελπίζουν.
Μα, θα αναρωτηθεί κανείς, πόσο ωφελείται ένας τρομοκράτης που έχει κάνει δέκα φόνους και άλλες τόσες ληστείες για να μιλήσει; Τι θα κερδίσει από τα επτά ή οκτώ φορές ισόβια αν καταδώσει, αν συνεργαστεί; Η απάντηση ανώτατου εισαγγελικού λειτουργού που ξέρει και τον νόμο και την εφαρμογή του στη δικαστική πρακτική είναι: «Πολλά, και μην το υποτιμάτε. Τώρα ίσως δεν μπορεί να το καταλάβετε, αλλά για σκεφθείτε: Είναι το ίδιο πράγμα να καταδικαστεί κανείς δύο ή τρεις φορές ισόβια και να πεθάνει στη φυλακή και το ίδιο να καταδικαστεί σε κάθειρξη 25 χρόνια;». Για να προσθέσει ανάγοντας την άποψή του στην πραγματικότητα των περισσότερων συλληφθέντων τρομοκρατών: «Και οι περισσότεροι από τους βασικούς και τους σκληρούς της ιστορίας σε αυτή την κατηγορία ανήκουν».
* Οι ατομικές ζημιές
Υπάρχουν βέβαια και άλλοι που πιστώνονται μεγαλύτερα οφέλη και αποσβένουν τις προσωπικές ζημίες της πολύχρονης εγκληματικής δράσης ποντάροντας ταυτόχρονα σε δύο πράγματα: στην παραγραφή και στον Αντιτρομοκρατικό, αν μιλήσουν.
Τόσο η παραγραφή και άλλο τόσο οι διατάξεις για τους μεταμεληθέντες τούς εξασφαλίζουν κάποια χρόνια στη φυλακή και πάντως τους γλιτώνουν από το να περάσουν τη ζωή τους στη φυλακή και να πεθάνουν σ’ ένα κελί.
Βέβαια, όπως μας διευκρίνιζε αρμόδια πηγή, όποιος ομολογεί δεν σημαίνει ότι έχει αυτόματα επιεικέστερη μεταχείριση. Δεν σημαίνει ότι «όποιος τώρα τα λέει στο δικαστήριο έχει να κερδίσει». Κερδίζει – και το ξέρουν καλά οι τρομοκράτες, και οι «παππούδες» και οι νεότεροι – εκείνος που θα μιλήσει, εκείνος που θα δώσει, που θα διευκολύνει τις αρχές, που θα τους πει κάποια στοιχεία που δεν έχουν ή άλλα που έχουν και θέλουν να τα δέσουν.
Και δεν είναι λίγοι οι τρομοκράτες που πραγματικά, όπως διαβεβαιώνουν αρμόδιες πηγές, και έδωσαν και διευκόλυναν και έστρωσαν το χαλί για μια επιεικέστερη μεταχείριση σε λίγο, όταν η δίκη θα αποτελέσει την τελευταία πράξη για τη δράση της 17Ν στη χώρα μας.
Ποιοι όμως από τους τρομοκράτες οι οποίοι ήδη έχουν μιλήσει – και ουσιαστικά έχουν μιλήσει όλοι, πλην του Γιωτόπουλου και του εκτελεστή Ηρακλή Κωστάρη – έχουν πραγματικά επενδύσει με επιτυχία στο χρηματιστήριο των ποινών;
ΣΑΒΒΑΣ ΞΗΡΟΣ – ΠΑΥΛΟΣ ΣΕΡΙΦΗΣ Οι κερδισμένοι του «χρηματιστηρίου» των ανακρίσεων
Οπως εκτιμούν αρμόδιες πηγές που έχουν τη δυνατότητα να αξιολογήσουν τις ομολογίες αλλά και τη χρησιμότητα των όσων ο καθένας από τους τρομοκράτες ομολογεί, καθώς και τον χρόνο που επιλέγει να μιλήσει – γιατί και αυτό έχει τη σημασία του· άλλο πράγμα είναι μιλάω όταν δεν ξέρεις τίποτε για μια δολοφονία και άλλο όταν έχεις τους δράστες και σου λείπουν κάποια κομμάτια στο παζλ, σημείωνε η ίδια πηγή με νόημα -, δύο είναι οι τρομοκράτες, προς το παρόν, που έπαιξαν και κέρδισαν στο χρηματιστήριο των ποινών. Ο Σάββας Ξηρός και ο Παύλος Σερίφης. Και ας ξεκινήσουμε από τον δεύτερο που είναι και πιο πρόσφατος και η απολογία-ομολογία του έχει ολοκληρωθεί.
Ο Παύλος Σερίφης που τα ξημερώματα της Παρασκευής φώτισε τη δράση της οργάνωσης κατονομάζοντας όλους τους ιστορικούς της ηγέτες, τα ιδρυτικά της μέλη, αποκάλυψε τον ρόλο του Γιωτόπουλου στις πρώτες δολοφονίες και τις περιέγραψε με λεπτομέρειες διευκολύνοντας, δίχως αμφιβολία, τις διωκτικές αρχές.
«Πολύτιμη» χαρακτήριζαν την ομολογία του και «την πιο έξυπνη κίνηση» που μπορούσε να κάνει τρομοκράτης, καθώς, όπως δήλωναν αρμοδίως, ο Παύλος Σερίφης «με ένα σμπάρο χτύπησε δύο τρυγόνια». Με άλλα λόγια αξιοποίησε εκτός από την παραγραφή των δικών του ευθυνών για τις δολοφονίες του Γουέλς αλλά και των Πέτρου και Σταμούλη, στις οποίες και ο ίδιος μετείχε, και τις διατάξεις του Αντιτρομοκρατικού για τους μεταμεληθέντες.
Ετσι για τις κατηγορίες που τον βαρύνουν για μετά το 1980, ότι παρέμεινε μέλος της 17Ν δίχως διακοπή, η ομολογία του δημιουργεί ήδη τις συνθήκες για μια επιεική κρίση του δικαστηρίου. Πράγμα που πρακτικά σημαίνει λίγα χρόνια φυλακή αντί για πολυετείς καθείρξεις.
Οσο για τον Γιωτόπουλο, όπως λένε, «του τα είχε μαζεμένα».
Και τώρα ο Σάββας Ξηρός. Οπως διαβεβαιώνουν αρμόδιες πηγές, ο Σάββας μίλησε πρώτος και τα είπε όλα. Διευκόλυνε τις διωκτικές αρχές, έδωσε στοιχεία, επιβεβαίωσε αλλά και πόνταρε με ασφάλεια σε μια επιεική μεταχείριση παρά το γεγονός ότι βαρύνεται με πολλά και η συμμετοχή του στη 17Ν και στις δολοφονίες της αλλά και στις ληστείες είναι και πλούσια και επί πολλά έτη. Ο Σάββας τώρα ελπίζει, όπως και οι λοιποί της οικογένειας – Χριστόδουλος και Βασίλης – αλλά και οι άλλοι εκτελεστές – Τζωρτζάτος, Τσελέντης και λοιποί -, να γλιτώσει τα ισόβια, και αυτό είναι πολύ μεγάλο κέρδος. Και όπως εκτιμούν αυτοί που ξέρουν για τον Σάββα, τα κέρδη στο πεδίο των ποινών είναι ορατά και αρκετά αξιόλογα.
Εκείνος που μοιάζει προς το παρόν να ακολουθεί μια αδιέξοδη και ακατανόητη υπερασπιστική γραμμή είναι ο ίδιος ο Γιωτόπουλος. Το σχόλιο ανώτατου δικαστικού ίσως αποδίδει πλήρως τη θέση του αρχιτρομοκράτη: «Αρνείται σαν κοινός κακοποιός, ενώ ο ίδιος είναι ο ηγέτης της 17Ν»!