Ο βαρύς θεσµικός ρόλος των δικαστών και των εισαγγελέων είναι δεδομένος, όχι μόνον από συνταγματικής πλευράς, αλλά γιατί όλοι αντιλαμβανόμαστε πως οι δυσκολίες απόδοσης της δικαιοσύνης είναι εξαιρετικά σύνθετες.
Οι δικαστές είναι κρατικοί λειτουργοί αυξημένης ευθύνης, διότι κρίνουν τις ανθρώπινες δράσεις και διότι επιλύουν διαφορές που παράγουν η κοινωνία και οι σχέσεις πολιτών και κράτους.
Καλούνται να αποδώσουν δικαιοσύνη εφαρμόζοντας τους νόμους, επιλύοντας τις υποθέσεις, οι οποίες, δυστυχώς στη χώρα μας, με δεδομένη τη δικομανία, είναι σαν την άμμο της θαλάσσης.
Οι δικαστές και οι εισαγγελείς δεν φτιάχνουν τους νόμους, ούτε ευθύνονται γιατί κάθε τρεις και λίγο οι νόμοι αλλάζουν σαν τα πουκάμισα…
Οι δικαστές όμως και οι εισαγγελείς που καλούνται να εφαρμόσουν τους νόμους αν τους κρίνουν σωστούς, αλλιώς έχουν την υποχρέωση να τους πετάξουν στο καλάθι των αχρήστων, κρίνοντάς τους αντισυνταγματικούς, δεν σημαίνει ότι οφείλουν να τους εφαρμόζουν τυπικά και επιδερμικά.
Γιατί η ουσία δεν είναι μόνον η εφαρμογή του νόμου, αλλά η απόδοση δικαιοσύνης με λεπτομερή αξιολόγηση όλων των παραμέτρων μιας υπόθεσης. Ετσι, δικαστικές αποφάσεις που εκδίδονται πολύ συχνά προβληματίζουν για τις αστοχίες τους, καθώς στηρίζονται μεν σε εφαρμογή του νόμου, αλλά οι δικαστές έχουν παραβλέψει την ουσία της υπόθεσης που κλήθηκαν να κρίνουν.
Παράδειγμα. Πριν από λίγες ημέρες, ένας 23χρονος, καταγωγής από τη Συρία, συνελήφθη για επτά βιασμούς και απόπειρες βιασμών στο κέντρο της Αθήνας. Ο ίδιος, χωρίς μόνιμη διαμονή, χωρίς συγγενείς στη χώρα μας, αφέθηκε ελεύθερος με δικαστική απόφαση, για τυπικούς λόγους, ενώ είχε συλληφθεί για μια σκληρή απόπειρα βιασμού, πριν εγκληματήσει εκ νέου διαπράττοντας επτά βιασμούς και απόπειρες.
Οταν η υπόθεση απασχόλησε την κοινή γνώμη και τέθηκαν ερωτήματα για το πώς αφέθηκε ελεύθερος, η απάντηση του Εφετείου ήταν ότι οι δικαστές εφάρμοσαν τον νόμο, που λέει ότι αν έχει κάποιος αδίκημα που επισύρει ποινή μέχρι 8 χρόνια, η προφυλάκισή του για ένα χρόνο αρκεί. Μπορεί να μείνει ελεύθερος και ας μην έχει δικαστεί. Μάλιστα, με τη συγκεκριμένη απόφαση, επειδή ο 23χρονος δεν είχε μόνιμη διαμονή, εστάλη να διαμείνει στη δομή της Μαλακάσας(!) αν και είχε κατηγορία για απόπειρα βιασμού. Τον έστειλαν, δηλαδή, σε δομή με γυναίκες και παιδιά…
Μήπως η ηγεσία της Δικαιοσύνης οφείλει να το δει το θέμα; Διότι, ανεξάρτητη η κρίση του δικαστή και απολύτως σεβαστή, ανεξέλεγκτη όμως όχι. Ούτε επιδερμική ούτε εναντίον της λογικής και της πραγματικότητας…