Την ενοχή τεσσάρων κατηγορουμένων, όλων τότε υψηλόβαθμων στελεχών του κρατικού μηχανισμού, ζήτησε ο εισαγγελέας Παναγιώτης Μανιάτης στην πολύκροτη δίκη για το Μάτι.
Ο εισαγγελικός λειτουργός, που θα συνεχίσει την αγόρευσή του στις 20 Φεβρουαρίου, πρότεινε για το σύνολο των κατηγορουμένων, 21 συνολικά, κατά τη σημερινή εξάωρη αγόρευσή του:
- Να κηρυχθούν ένοχοι ο τότε διοικητής του ΕΣΚΕ Ιωάννης Φωστιέρης, ο τότε αρχηγός του Πυροσβεστικού Σώματος Σωτήρης Τερζούδης και ο τότε υπαρχηγός Βασίλης Ματθαιόπουλος για σειρά παραλείψεων που συνετέλεσαν στη μη αντιμετώπιση της φονικής πυρκαγιάς.
- Να κηρυχθεί ένοχος ο Νικόλαος Παπαγιωτόπουλος, επικεφαλής τότε των Πυροσβεστικών Υπηρεσιών της Αττικής γιατί δεν έδωσε εντολή για οργανωμένη προληπτική εκκένωση των κατοίκων.
Η αγόρευση του κ. Μανιάτη υπήρξε εμπεριστατωμένη και λεπτομερής για καθεμία πράξη ή παράλειψη, για καθένα κατηγορούμενο και για καθεμία κατηγορία που του έχει αποδοθεί.
Για τους επτά από τους 21 κατηγορουμένους για τους οποίους αγόρευσε σήμερα, υπήρξε καταδικαστικός για κάποιους και απαλλακτικός για άλλους, ενώ για τους τέσσερις για τους οποίους πρότεινε ενοχή, τους απάλλαξε για επιμέρους πράξεις ή παραλείψεις.
Κατά την εισαγγελική αγόρευση, παρουσιάστηκε η θλιβερή εικόνα ενός ανίκανου κρατικού μηχανισμού που δεν είχε τη δυνατότητα, παρά τις προσπάθειες επί του πεδίου, να αντιμετωπίσει την πύρινη λαίλαπα, οδηγώντας στον θάνατο 104 ανθρώπους και προκαλώντας τεράστια καταστροφή, με δεκάδες εγκαυματίες και τραυματίες.
Ειδικότερα ο εισαγγελικός λειτουργός περιέγραψε το «αλαλούμ» το βράδυ της τραγωδίας σημειώνοντας μεταξύ άλλων:
«Ακούσαμε ότι οχήματα έφθασαν στο σημείο της φωτιάς και δεν ενημέρωναν καν ότι έφθασαν, οχήματα πήγαιναν σε λάθος σημείο ή οχήματα και πυροσβέστες πήγαιναν και επιχειρούσαν κατά το δοκούν. Κατά συνέπεια το πρόβλημα ήταν διττό. Αφορούσε στα ούτως ή άλλως λίγα μέσα προς διάθεση, αλλά και στη μη αποτελεσματική αξιοποίηση των μέσων στα σημεία που περισσότερο χρειάζονταν».
Πρωτοφανής τραγωδία
Προκειμένου να καταδείξει ο κ. Μανιάτης το μέγεθος της καταστροφής αλλά και εξ αυτού και το μέγεθος της ευθύνης και των εγκληματικών παραλείψεων, επισήμανε μεταξύ άλλων κατά την έναρξη της αγόρευσής του:
«Δεν είναι υπερβολή να ειπωθεί ότι σε πολλά ζητήματα πυροπροστασίας πρέπει να μιλάμε για την περίοδο προ της 23ης Ιουλίου 2018 και μετά. Υπήρξε η δεύτερη μεγαλύτερη τραγωδία σε αριθμό θυμάτων σε παγκόσμιο επίπεδο, υπήρξαν δεκάδες νεκροί, τραυματίες και εγκαυματίες μέσα σε μόλις 2,5 ώρες. Στις 23 Ιουλίου 2018 σε ένα συμβάν πολύ μικρής χρονικής διάρκειας είχαμε περισσότερους από 100 νεκρούς» είπε ο εισαγγελέας και συμπλήρωσε:
«Το δικαστήριό σας και η εισαγγελική έδρα έχει ως αποστολή να δώσουμε την απάντηση στο ερώτημα “τι συνέβη εκείνη την ημέρα στην Ανατολική Αττική; Ποιος έφταιξε για να οδηγηθούμε σε αυτό το ολέθριο αποτέλεσμα;”. Η υπόθεση αυτή ξεκίνησε με περισσότερους κατηγορούμενους και στο εδώλιο οδηγήθηκαν τελικά 21. Επειτα από δεκαπέντε μήνες διαδικασίας έχω να πω ότι καταβλήθηκε κάθε δυνατή προσπάθεια για τη διεξαγωγή μιας δίκαιης δίκης».
Σε ό,τι αφορά δε τις ευθύνες των επιτελών της Πυροσβεστικής και της Πολιτικής Προστασίας ο εισαγγελέας τους απέδωσε ευθύνη για ορισμένους χειρισμούς και συγκεκριμένες παραλείψεις.
Ειδικότερα, με στοιχεία ο εισαγγελικός λειτουργός αναφερόμενος στις ευθύνες Φωστιέρη, Τερζούδη και Ματθαιόπουλου ότι δεν μερίμνησαν για την εναέρια επιτήρηση, κατέληξε στο συμπέρασμα ότι έγινε εναέρια επιτήρηση και όπως επίσης δεν υπήρξε ευθύνη για τη μεταστάθμευση των πυροσβεστικών ελικοπτέρων.
«Αποδείχθηκε», είπε ο εισαγγελέας, «ότι οι μετασταθμεύσεις που μπορούσαν να γίνουν, έγιναν. Δεν υπήρξε παράλειψη των τριών κατηγορουμένων».
Σε ό,τι αφορά την ανάγκη πρόσθετων ενισχύσεων, ο εισαγγελικός λειτουργός υπήρξε καταδικαστικός ειδικά για τον Ιωάννη Φωστιέρη στις αποφάσεις που έλαβε όταν δέχθηκε τηλεφωνήματα από μεγαλοεπιχειρηματία, που ζητούσε ενίσχυση των πυροσβεστικών μέσων για την περιοχή της Κινέτας, όπου μαινόταν και εκεί φωτιά, λέγοντας ότι η φωτιά είχε μπει στο διυλιστήριο.
«Αποδείχθηκε ότι ο Φωστιέρης έλαβε δυο κλήσεις από τον ιδιοκτήτη του διυλιστηρίου, επιφανή επιχειρηματία που του ζητά επιτακτικά εναέρια μέσα. Ο επιχειρηματίας όμως δεν βρισκόταν εκεί, μετάφερε την εικόνα από τους υπαλλήλους του. Φέρεται να του δήλωσε όμως ότι η φωτιά έχει εισέλθει στις εγκαταστάσεις. Ομως ποια θα έπρεπε να είναι δέουσα αντίδρασή του; Να επιβεβαιώσει την πληροφορία που έλαβε».
«Δεν έπρεπε», πρόσθεσε ο κ. Μανιάτης, «να ακούσει ένα μεγαλόσχημο επιχειρηματία και χωρίς να επιβεβαιώσει. Ηταν παράτυπη και επιχειρησιακά εσφαλμένη απόφαση. Ποιος ευθύνεται για την απόφαση αυτή; Ο τότε διοικητής του ΕΣΚΕ Ιωάννης Φωστιέρης, αλλά και ο τότε αρχηγός του Π.Σ. Σωτήρης Τερζούδης» ανέφερε ο εισαγγελέας λέγοντας ότι η πράξη αποδείχθηκε μόνο για τους Φωστιέρη και Τερζούδη, και όχι για τον Βασίλη Ματθαιόπουλο.
Ως προς τη μη αξιοποίηση των ελικοπτέρων Φλόγα 1 και 2, ο εισαγγελέας σημείωσε πως «αποδείχθηκε ότι η μη αξιοποίηση των ελικοπτέρων Φλόγα δεν οφείλεται σε παράλειψη κάποιου, αλλά σε αντικειμενικούς παράγοντες που καθιστούσαν ανέφικτη την αξιοποίησή τους». Αντίστοιχα, ο εισαγγελέας κατέληξε στο συμπέρασμα ότι όσα εναέρια δεν χρησιμοποιήθηκαν, δεν ήταν παράλειψη, αλλά υπήρχαν υπηρεσιακοί ή άλλοι λόγοι που καθιστούσαν αδύνατη τη χρήση τους στην προκειμένη περίπτωση.
Ωστόσο, αναφερόμενος στα Σινούκ ο κ. Μανιάτης είπε «μόνο 2 ήταν διαθέσιμα στο αεροδρόμιο Μεγάρων, αλλά υπάρχει σφάλμα και αβλεψία ως προς το ότι για το ένα καθυστέρησε η υποβολή αιτήματος και για το άλλο δεν έγινε καθόλου. Η ευθύνη βαρύνει τους Τερζούδη και Φωστιέρη». Επίσης πρότεινε την ενοχή του Βασίλη Ματθαιόπουλου για το ότι δεν κινητοποίησε τα πλοιάρια της Πυροσβεστικής, ενώ έχει προτείνει την απαλλαγή κάποιων εκ των κατηγορουμένων για άλλες επιμέρους πράξεις.
Μάλιστα, σημείωσε ότι «η παράλειψή του να δοθεί εντολή στα πλοιάρια της Πυροσβεστικής να συνδράμουν σημαίνει τον θάνατο 9 ανθρώπων στη θάλασσα». Κατά τον εισαγγελέα, ο αρμόδιος και υπεύθυνος εκείνη την ημέρα για να κινητοποιήσει τα πλοιάρια ήταν ο δεύτερος κατηγορούμενος και όπως εξήγησε: «Η μη κινητοποίηση συνέβαλε στην πρόκληση των θανάτων των ανθρώπων που έχασαν τη ζωή τους στη θάλασσα. Ως παράλειψη θα πρέπει να καταλογιστεί στον Βασίλη Ματθαιόπουλο και θα ζητήσω την ενοχή του για το σκέλος αυτό της κατηγορίας, ενώ θα ζητήσω να κηρυχθούν αθώοι οι Τερζούδης και Φωστιέρης».
Τέλος ζήτησε να κηρυχθεί ένοχος ο Νίκος Παναγιωτόπουλος επειδή δεν έδωσε εντολή για οργανωμένη απομάκρυνση των κατοίκων σημειώνοντας μεταξύ άλλων: «Το ότι δεν υπήρξε έγκαιρη ενημέρωση επέδρασε καταλυτικά στους τόσους θανάτους και τους εγκαυματίες. Η εικόνα αυτή δεν τιμά ούτε το Πυροσβεστικό Σώμα ούτε την Πολιτική Προστασία ούτε τους άλλους εμπλεκόμενους. Αν λαμβανόταν απόφαση έγκαιρης απομάκρυνσης οι πολίτες θα ενημερώνονταν έγκαιρα και από τα ΜΜΕ. (…) Πώς γίνεται αυτό; Πόρτα πόρτα με ηχητικά σήματα, με διερχόμενα οχήματα και με κάθε άλλο πρόσφορο ή δόκιμο τρόπο. Η εισήγηση για οργανωμένη προληπτική απομάκρυνση θα βοηθούσε τους πολίτες για τον επερχόμενο κίνδυνο»